33.json

[
  {
    "number": 1,
    "text": " يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ ٱتَّقِ ٱللَّهَ وَلَا تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا",
    "english": "O Prophet, fear Allah and do not obey the disbelievers and the hypocrites. Indeed, Allah is ever Knowing and Wise.",
    "asan": "ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم له‌خوا بترسه‌و به‌رده‌وام به‌له‌سه‌ر ته‌قواو پارێزکاری، هه‌رگیز ملکه‌چی بێ باوه‌ڕان و دوورووه‌کان مه‌به (که‌ده‌یانه‌وێت له‌ڕێگه‌ی ڕاست وێڵت بکه‌ن، چونکه‌‌) به‌ڕاستی خوا هه‌میشه و به‌رده‌وام زاناو دانایه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) (به‌رده‌وام) له‌ خوا بترسه‌ به‌گوێی کافران و ناپاکان مه‌که‌ بێگومان خوا زانای کاربه‌جێ یه‌." 
  },
  {
    "number": 2,
    "text": "وَٱتَّبِعْ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا",
    "english": "And follow that which is revealed to you from your Lord. Indeed Allah is ever, with what you do, Acquainted.",
    "asan": "به‌ڵکو ته‌نها شوێنی ئه‌و (‌ڕێنموونییانه‌) بکه‌وه که له‌لایه‌ن په‌روه‌ردگارته‌وه به‌نیگا بۆت ڕه‌وانه‌ده‌کرێت، به‌ڕاستی خوا هه‌میشه ئاگاداره به‌و کرده‌وانه‌ی که ئه‌نجامی ده‌ده‌ن.",
    "puxt": "  وه‌ شوێن ئه‌وه‌ بکه‌وه‌ که‌ له‌ په‌روه‌ردگارته‌وه‌ سرووش کراوه‌ بۆت به‌ڕاستی خوا به‌وه‌ی که‌ ده‌یکه‌ن ئاگاداره‌." 
  },
  {
    "number": 3,
    "text": "وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا",
    "english": "And rely upon Allah; and sufficient is Allah as Disposer of affairs.",
    "asan": "هه‌میشه‌و به‌رده‌وام پشت به‌خوا ببه‌سته‌، ته‌نها خوا به‌سه که پشتیوان و یاریده‌ده‌ر بێت.",
    "puxt": "  پشت هه‌ر به‌خوا ببه‌سته‌ وه‌ خوا به‌سه‌ پارێزه‌ر بێت." 
  },
  {
    "number": 4,
    "text": "مَّا جَعَلَ ٱللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِى جَوْفِهِۦ وَمَا جَعَلَ أَزْوَٰجَكُمُ ٱلَّٰٓـِٔى تُظَٰهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَٰتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَآءَكُمْ أَبْنَآءَكُمْ ذَٰلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَٰهِكُمْ وَٱللَّهُ يَقُولُ ٱلْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِى ٱلسَّبِيلَ",
    "english": "Allah has not made for a man two hearts in his interior. And He has not made your wives whom you declare unlawful your mothers. And he has not made your adopted sons your [true] sons. That is [merely] your saying by your mouths, but Allah says the truth, and He guides to the [right] way.",
    "asan": "خوا دوو دڵی دروست نه‌کردووه له ده‌روونی هیچ که‌سێکدا (دوو بیروباوه‌ڕ جێی نابێته‌وه‌)، که‌واته هاوسه‌رانیشتان که به‌ده‌م پێیان ده‌ڵێن: (ئێوه له‌جێی دایکمانن) به‌و قسه‌یه نابنه دایکتان، ئه‌وانه‌ش به کوڕی خۆتانی ده‌زانن (له کاتێکدا ڕاستیه‌که‌ی وا نیه‌)، خوا حه‌ق وێژه‌و هه‌ر ئه‌و ڕێبازی ڕاست و دروست، نیشانی (به‌نده‌کانی) ده‌دات.",
    "puxt": "  خوا دای نه‌ناوه‌ بۆ هیچ پیاوێك (ئاده‌می یه‌ك) دوو دڵ له‌ناو سنگیدا وه‌ (خوا) ئه‌و هاوسه‌رانه‌تانی نه‌کردۆته‌ دایکتان که‌ (ظهار) یان له‌گه‌ڵ ده‌که‌ن (پێیان ده‌ڵێن ئێوه‌ وه‌ك پشتی دایکمان وان بۆ ئێمه‌) وه‌ خوا به‌ کوڕ کراوه‌کانتانی نه‌کردۆته‌ کوڕتان ئه‌وه‌ قسه‌ی سه‌ر زاره‌کی تانه‌ خواش وته‌ی ڕاست ده‌ڵێ هه‌ر ئه‌ویش ڕێنموونیی (خه‌ڵك) ده‌کات بۆ ڕێگای ڕاست." 
  },
  {
    "number": 5,
    "text": "ٱدْعُوهُمْ لِءَابَآئِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِندَ ٱللَّهِ فَإِن لَّمْ تَعْلَمُوٓا۟ ءَابَآءَهُمْ فَإِخْوَٰنُكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَمَوَٰلِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَآ أَخْطَأْتُم بِهِۦ وَلَٰكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا",
    "english": "Call them by [the names of] their fathers; it is more just in the sight of Allah. But if you do not know their fathers - then they are [still] your brothers in religion and those entrusted to you. And there is no blame upon you for that in which you have erred but [only for] what your hearts intended. And ever is Allah Forgiving and Merciful.",
    "asan": "ئه‌و کوڕانه به‌ناوی باوکی خۆیانه‌وه ناویان به‌رن و بانگیان بکه‌ن، ئه‌وه په‌سه‌نده لای خوا، ئه‌گه‌ر باوکیانتان نه‌ده‌ناسی، خۆ برای دینیتانن، سه‌ربه ئێوه‌ن و له ئێوه‌ن (ئه‌گه‌ر دوور له‌سووکایه‌تی) هه‌ڵه‌یه‌کتان کرد ئه‌وه قه‌یناکات، به‌ڵام ئه‌گه‌ر له‌دڵتاندا، نیه‌تێکی ناپاک هه‌بێت بۆ سووکایه‌تی پێکردنیان ئه‌وه لێپرسینه‌وه‌ی ده‌بێت، هه‌میشه‌و به‌رده‌وامیش خوا لێ خۆشبوو میهره‌بانه (له‌هه‌ڵه‌کانتان ده‌بوورێت، ئه‌گه‌ر لێی په‌شیمان بنه‌وه‌).",
    "puxt": "  ئه‌و به‌ کوڕکراوانه‌ به‌ ناوی باوکیانه‌وه‌ بانگیان بکه‌ن ئه‌وه‌ ڕاستره‌ به‌لای خواوه‌ ئینجا ئه‌گه‌ر باوکیان نه‌ناسن (تا به‌ ناویانه‌وه‌ بانگیان بکه‌ن) ئه‌وانه‌ برای ئایینی و دۆست و خۆشه‌ویستانن هیچ گوناهێکتان له‌سه‌ر نی یه‌ له‌و (بانگ کردنه‌دا) که‌ به‌ نه‌زانین گوتبێتان (پێش هاتنی ئه‌م ئایه‌ته‌) به‌ڵام (گوناهبار ده‌بن) ئه‌گه‌ر به‌ دڵ و به ‌ده‌س ئه‌نقه‌ست بیکه‌ن وه‌ خوا لێبورده‌ی میهره‌بانه‌." 
  },
  {
    "number": 6,
    "text": "ٱلنَّبِىُّ أَوْلَىٰ بِٱلْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَٰجُهُۥٓ أُمَّهَٰتُهُمْ وَأُو۟لُوا۟ ٱلْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِى كِتَٰبِ ٱللَّهِ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُهَٰجِرِينَ إِلَّآ أَن تَفْعَلُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَوْلِيَآئِكُم مَّعْرُوفًا كَانَ ذَٰلِكَ فِى ٱلْكِتَٰبِ مَسْطُورًا",
    "english": "The Prophet is more worthy of the believers than themselves, and his wives are [in the position of] their mothers. And those of [blood] relationship are more entitled [to inheritance] in the decree of Allah than the [other] believers and the emigrants, except that you may do to your close associates a kindness [through bequest]. That was in the Book inscribed.",
    "asan": "پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) نزیکتره به‌ئیمانداران له‌خودی خۆیان (واته‌ده‌بێت له‌خۆیان زیاتر خۆشیان بوێت و فه‌رمانه‌کانی له‌سه‌رو فه‌رمان و داخوازی خۆیانه‌وه‌بێت) خێزانه‌کانیشی دایکیانن (دایکی ئیماندارانن، دایکی مه‌عنه‌ویانن) خزمانیش هه‌ندێکیان له‌هه‌ندێکی تریان له‌پێشترن، له‌ققورئانی خوادا، له‌ئیمانداران و کۆچبه‌ران، مه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ دۆستان و خزامان و ئاشنایانی خۆتان کارێکی چاك ئه‌نجام بده‌ن، ئه‌و چاکه‌یه‌تان له‌نامه‌ی کرده‌وه‌کانتاندا بۆتان تۆمار کراوه‌.",
    "puxt": "  پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) له‌ خودی بڕواداران بۆ خۆیان له‌ پێشتره‌ خێزانه‌کانیشی دایکی باوه‌ڕدارانن و ئه‌وانه‌ (به‌ نه‌سه‌ب) خزمی یه‌کترن (ئه‌گه‌ر موسوڵمان بن) له‌ قورئانی خوادا بۆ یه‌کتری له‌ پێشترن (میرات له‌یه‌کتر به‌رن) له‌ ئیمانداران و کۆچه‌ران (که‌ خزم نین) مه‌گه‌ر خۆتان چاکه‌یه‌ك (به‌خشین یا وه‌سێتێ) به‌ دۆست و خۆشه‌ویستانتان بکه‌ن ئه‌و بڕیاره‌ له‌ قورئاندا (لوح المحفوظ دا) نوسراوه‌." 
  },
  {
    "number": 7,
    "text": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ مِيثَٰقَهُمْ وَمِنكَ وَمِن نُّوحٍ وَإِبْرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًا",
    "english": "And [mention, O Muhammad], when We took from the prophets their covenant and from you and from Noah and Abraham and Moses and Jesus, the son of Mary; and We took from them a solemn covenant.",
    "asan": "(بیریان بخه‌ره‌وه که ئێمه‌) په‌یمانمان له‌پێغه‌مبه‌ران وه‌رگرتووه په‌یمانی یه‌کتاپه‌ره‌ستی، په‌یمانی گه‌یاندنی بانگه‌وازی خوا، به‌تایبه‌ت تۆ ئه‌ی محمد (صلی الله علیه‌وسلم) و له‌نوح و ئیبراهیم و موسا و عیسای کوڕی مه‌ریه‌م، بێگومان په‌یمانێکی به‌هێز و بته‌ومان لێ وه‌رگرتن...",
    "puxt": "   ئه‌ی موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بیریان بخه‌ره‌وه‌ کاتێ که‌ په‌یمانمان وه‌رگرت له‌ پێغه‌مبه‌ران هه‌روه‌ها له‌ تۆو نووح و ئیبراهیم و مووسا و عیسای کوڕی مه‌ریه‌م وه‌ له‌ هه‌موویان په‌یمانی به‌هێزو پته‌ومان وه‌رگرت." 
  },
  {
    "number": 8,
    "text": "لِّيَسْـَٔلَ ٱلصَّٰدِقِينَ عَن صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا",
    "english": "That He may question the truthful about their truth. And He has prepared for the disbelievers a painful punishment.",
    "asan": "تا له‌ڕۆژی قیامه‌تدا، خوا پرسیار بکات له‌ڕاستگۆیان ده‌رباره‌ی ڕاستیه‌که‌یان (واته له پێغه‌به‌ران ده‌رباره‌ی گه‌یاندنی په‌یامه‌که‌یان)، بۆ کافرانیش سزاو تۆڵه‌یه‌کی به‌ئێشی ئاماده‌کردووه‌.",
    "puxt": "  بۆ ئه‌وه‌ی (خوا) پرسیار له‌ ڕاست گۆیان بکات ده‌رباره‌ی ڕاستییان و سزای پڕ ئێش و ئازاریشی ئاماده‌ کردووه‌ بۆ بێ باوه‌ڕان." 
  },
  {
    "number": 9,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَآءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا",
    "english": "O you who have believed, remember the favor of Allah upon you when armies came to [attack] you and We sent upon them a wind and armies [of angels] you did not see. And ever is Allah, of what you do, Seeing.",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌وانه‌ی ئیمان و باوه‌ڕتان هێناوه یادی نیعمه‌تی خوا بکه‌نه‌وه له‌سه‌رتان (مه‌به‌ست جه‌نگی خه‌نده‌قه که خوای گه‌وره فریای ئیمانداران که‌وت)، کاتێك سه‌ربازانی کوفر هاتنه سه‌رتان ئێمه‌ش ڕه‌شه‌بایه‌کی به‌هێز و سه‌ربازانێکمان نارده‌سه‌ریان که نه‌تانده‌بینین، خوای گه‌وره‌بینا بوو به‌هه‌وڵ و کۆششتان (چۆن پاسه‌وانیتان ده‌کرد، چۆن ئه‌و چاڵه‌قووڵ و درێژه‌تان هه‌ڵکه‌ند هتد).",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌ بیر له‌ چاکه‌و به‌هره‌ی خوا بکه‌نه‌وه‌ به‌سه‌رتانه‌وه‌ کاتێ له‌شکرێکی زۆرتان بۆ هات (له‌ جه‌نگی خه‌نده‌قدا) ئینجا ئێمه‌ بایه‌کی به‌هێزمان بۆ ناردن و له‌شکری (فریشته‌ش) که‌ ئێوه‌ نه‌تان بینین وه‌ خوا به‌وه‌ی ئێوه‌ ده‌یکه‌ن بینایه‌." 
  },
  {
    "number": 10,
    "text": "إِذْ جَآءُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ ٱلْأَبْصَٰرُ وَبَلَغَتِ ٱلْقُلُوبُ ٱلْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِٱللَّهِ ٱلظُّنُونَا۠",
    "english": "[Remember] when they came at you from above you and from below you, and when eyes shifted [in fear], and hearts reached the throats and you assumed about Allah [various] assumptions.",
    "asan": "کاتێکیش دوژمنان له‌سه‌رو خوارتانه‌وه هاتنه سه‌رتان، کاتێکیش چاوه‌کان ئه‌بله‌ق بوون، دڵه‌کان گه‌شتبوونه گه‌روو، گومانی جۆراو جۆرتان ده‌برد به‌به‌ڵێنه‌کانی خوای گه‌وره (به‌سه‌رکه‌وتنی ئیمانداران).",
    "puxt": "  کاتێ (بێ باوه‌ڕان) هێرشیان بۆ هێنان له‌ سه‌رووتانه‌وه‌ و له‌ خوارتانه‌وه‌ (چوار ده‌وری مه‌دینه‌تان گرت) وه‌ چاوه‌کان ئه‌بڵه‌ق بوون و دڵه‌کان (له‌ ترسا) گه‌یشتبوونه‌ گه‌روو و گومانی جۆر به‌ جۆرتان به‌ خوا ده‌برد." 
  },
  {
    "number": 11,
    "text": "هُنَالِكَ ٱبْتُلِىَ ٱلْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا۟ زِلْزَالًا شَدِيدًا",
    "english": "There the believers were tested and shaken with a severe shaking.",
    "asan": "له‌وێدا ئیمانداران تاقی کرانه‌وه و تووشی ته‌نگانه و سه‌ختیه‌کی زۆر توندو به‌هێز بوون، تووشی دڵه‌له‌رزه‌یه‌کی زۆر سه‌خت کران.",
    "puxt": "  له‌وێدا ئیمانداران تاقی کرانه‌وه‌ و ڕاوه‌شێنران به‌ ڕاوه‌شاندنێکی توند." 
  },
  {
    "number": 12,
    "text": "وَإِذْ يَقُولُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ إِلَّا غُرُورًا",
    "english": "And [remember] when the hypocrites and those in whose hearts is disease said, \"Allah and His Messenger did not promise us except delusion,\"",
    "asan": "کاتێکیش دووڕووه‌کان و ئه‌وانه‌ی دڵیان نه‌خۆشی گومانی تێدابوو ده‌یانوت به‌ڵێنی خوا و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ته‌نها بۆ خه‌ڵه‌تاندن بوو، هیچی تر نه‌بوو؟!",
    "puxt": "  بیربکه‌نه‌وه‌ کاتێ دوو ڕووه‌کان و ئه‌وانه‌ی له‌ دڵیاندا نه‌خۆشی هه‌بوو وتیان خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بێجگه‌ له‌ ته‌فره‌دان هیچ به‌ڵێنێکیان پێ نه‌داین." 
  },
  {
    "number": 13,
    "text": "وَإِذْ قَالَت طَّآئِفَةٌ مِّنْهُمْ يَٰٓأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَٱرْجِعُوا۟ وَيَسْتَـْٔذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ ٱلنَّبِىَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِىَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا",
    "english": "And when a faction of them said, \"O people of Yathrib, there is no stability for you [here], so return [home].\" And a party of them asked permission of the Prophet, saying, \"Indeed, our houses are unprotected,\" while they were not exposed. They did not intend except to flee.",
    "asan": "کاتێكیش هه‌ندێك له دووڕووه‌کان وتیان: ئه‌ی خه‌ڵکی یثریب، ئه‌مه هیچ شوێنی ئێوه نییه‌، بگه‌ڕێنه‌وه ناوشار، ده‌سته‌یه‌کێش له‌وان مۆڵه‌تیان له‌پێغه‌مبه‌ر ده‌خواست و ده‌یانوت: ماڵه‌کانمان به‌ده‌ره‌وه‌یه (گوایه دوژمن به‌ئاسانی ده‌توانێت هه‌ڵکوتێته سه‌ری)، له‌ڕاستیدا وانییه‌، ماڵه‌کانیان به‌ده‌ره‌وه‌نین (دوژمن ناتوانێت زه‌فه‌ریان پێبه‌رێت)، ته‌نها ڕاکردنیان مه‌به‌سته‌و هیچی تر.",
    "puxt": "  وه‌ کاتێ ده‌سته‌یه‌ له‌و (ناپاکانه‌) وتیان: ئه‌ی دانیشتوانی مه‌دینه‌ ئێره‌ جێ ی مانه‌وه‌تان نی یه‌ ده‌ی بگه‌ڕێنه‌وه‌ وه‌ کۆمه‌ڵێ تر له‌وان مۆڵه‌تی گه‌ڕانه‌وه‌ له‌ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌خوازن ده‌یان وت: خانووه‌کانمان بێ پارێزه‌ر و ڕووت و که‌لێناویه‌ له‌ کاتێکدا واش نه‌بوو (که‌ ده‌یان وت) ئه‌وان ته‌نها مه‌به‌ستیان هه‌ڵهاتن بوو." 
  },
  {
    "number": 14,
    "text": "وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِم مِّنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا۟ ٱلْفِتْنَةَ لَءَاتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا۟ بِهَآ إِلَّا يَسِيرًا",
    "english": "And if they had been entered upon from all its [surrounding] regions and fitnah had been demanded of them, they would have done it and not hesitated over it except briefly.",
    "asan": "خۆ ئه‌گه‌ر له‌شکری دوژمنان له‌چوارلای یثریبه‌و ه‌بچونایه‌ته سه‌ریان، له‌وه‌و دوا داوای جه‌نگیان لێبکرایه دژی موسوڵمانان، ئه‌وه‌ده‌چوون به‌ده‌مییه‌وه‌، ته‌نها که‌مێك نه‌بێت وه‌ڵامه‌که‌یان دوانه‌ده‌خست.",
    "puxt": "  وه‌ ئه‌گه‌ر هێرش بهێنرایه‌ته‌ سه‌ریان له‌ هه‌موو لایه‌کی (مه‌دینه‌) وه‌ ئینجا داوای کافر بوون و جه‌نگ کردنیان لێ بکرایه‌ (دژ به‌تۆ ئه‌ی موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم)) داواکه‌یان به‌جێ ده‌هێنا (و به‌گوێیان ده‌کردن) وه‌ ئه‌م داوایان دوا نه‌ده‌خست ماوه‌یه‌کی که‌م نه‌بێت." 
  },
  {
    "number": 15,
    "text": "وَلَقَدْ كَانُوا۟ عَٰهَدُوا۟ ٱللَّهَ مِن قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ ٱلْأَدْبَٰرَ وَكَانَ عَهْدُ ٱللَّهِ مَسْـُٔولًا",
    "english": "And they had already promised Allah before not to turn their backs and flee. And ever is the promise to Allah [that about which one will be] questioned.",
    "asan": "سوێند به‌خوا به‌ڕاستی زووتر ئه‌وانه په‌یمانیان به‌خوای گه‌وره دابوو پشت هه‌ڵنه‌که‌نن له‌کاتی به‌ره‌نگاری دوژمندا، بێگومان به‌ڵێنێك به‌خوا درابێت لێی ده‌پرسرێته‌وه‌.",
    "puxt": "  بێگومان ئه‌وانه‌ له‌پێش ئه‌م (ڕووداوه‌) په‌یمانیان به‌خوا دابوو که‌ (له‌ غه‌زادا) پشت هه‌ڵناکه‌ن و ڕاناکه‌ن وه‌ په‌یمانێ درا به‌ خوا (خاوه‌نه‌که‌ی) لێپرسراو ده‌بێ." 
  },
  {
    "number": 16,
    "text": "قُل لَّن يَنفَعَكُمُ ٱلْفِرَارُ إِن فَرَرْتُم مِّنَ ٱلْمَوْتِ أَوِ ٱلْقَتْلِ وَإِذًا لَّا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا",
    "english": "Say, [O Muhammad], \"Never will fleeing benefit you if you should flee from death or killing; and then [if you did], you would not be given enjoyment [of life] except for a little.\"",
    "asan": "پێیان بڵێ: (ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم) هه‌رگیز ڕاکردن، سوودبه‌خش نابێت بۆتان ئه‌گه‌ر هه‌ڵبێن له مردن، یان له‌کوشتن، ئه‌وسا ته‌نها که‌مێك نه‌بێت دواناخرێن و ڕابواردن و ژیانتان زۆر که‌مووکۆتایه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌ دووڕووه‌کان بڵێ هه‌ڵهاتن سوودتان پێ ناگه‌یه‌نێ ئه‌گه‌ر له‌مردن یا کوشتن هه‌ڵبێن (خۆتان بدزنه‌وه‌) جا له‌و کاته‌دا به‌هره‌و خۆشی ژیانتان پێ نادرێ ماوه‌یه‌کی که‌م نه‌بێ." 
  },
  {
    "number": 17,
    "text": "قُلْ مَن ذَا ٱلَّذِى يَعْصِمُكُم مِّنَ ٱللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوٓءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا",
    "english": "Say, \"Who is it that can protect you from Allah if He intends for you an ill or intends for you a mercy?\" And they will not find for themselves besides Allah any protector or any helper.",
    "asan": "پێیان بڵێ: کێ هه‌یه په‌ناتان بدات له‌خواو پتانپارێزێت له تۆڵه سه‌ندنه‌وه‌ی، ئه‌گه‌ر بییه‌وێت ناخۆشییه‌کتان بۆ پێش بهێنێت، یا خود کێ هه‌یه ده‌توانێت به‌ری میهره‌بانی و سۆزی بگرێت، ئه‌گه‌ر بیه‌وێت به‌زه‌یی و ڕه‌حمه‌تی خۆیتان پێ ببه‌خشێت، ئه‌وکاته ئیتر ئه‌وانه جگه له خوا که‌سیان ده‌ست ناکه‌وێت پشتیوانیان لێ بکات و سه‌ریان بخات.",
    "puxt": "  بڵێ کێ یه‌ ئه‌و که‌سه‌ی ئێوه‌ له‌ خوا ده‌پارێزێ ئه‌گه‌ر خوا زیان و خراپه‌ یا به‌زه‌یی و ڕه‌حمه‌تی بۆ ئێوه‌ بوێ بێجگه‌ له‌ خوا بۆ ئه‌وان نی یه‌ هیچ پشتیوان و یارمه‌تی ده‌رێك." 
  },
  {
    "number": 18,
    "text": "قَدْ يَعْلَمُ ٱللَّهُ ٱلْمُعَوِّقِينَ مِنكُمْ وَٱلْقَآئِلِينَ لِإِخْوَٰنِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ ٱلْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا",
    "english": "Already Allah knows the hinderers among you and those [hypocrites] who say to their brothers, \"Come to us,\" and do not go to battle, except for a few,",
    "asan": "به‌ڕاستی خوا ئه‌و که‌سانه ده‌ناسێت که کۆسپ و ته‌گه‌ره درووست ده‌که‌ن له‌ئێوه‌، ئه‌وانه‌ی به براکانیان ده‌ڵێن وه‌رن بۆ لای ئێمه‌، (خۆتان بدزنه‌وه له سوپای ئیمانداران)، ئه‌وانه ته‌نها که‌م نه‌بێت خۆیان ناخه‌نه ناو تاڵوکه‌ی جه‌نگه‌وه‌.",
    "puxt": "  بێگومان خوا ده‌زانێ به‌و که‌سانه‌تان که‌ سارد که‌ره‌وه‌ و گه‌ڕێنه‌ره‌وه‌ی (موسوڵمانان له‌ جیهاد) که‌ به‌ براده‌ره‌کانیان ده‌ڵێن: وه‌رن بۆ لای ئێمه‌ (و خۆیان ده‌دزییه‌وه‌ له‌ جیهاد) ئه‌وانه‌ نایه‌ن بۆ جه‌نگ و غه‌زا زۆر به‌که‌می نه‌بێ." 
  },
  {
    "number": 19,
    "text": "أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَآءَ ٱلْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَٱلَّذِى يُغْشَىٰ عَلَيْهِ مِنَ ٱلْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ ٱلْخَوْفُ سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى ٱلْخَيْرِ أُو۟لَٰٓئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا۟ فَأَحْبَطَ ٱللَّهُ أَعْمَٰلَهُمْ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا",
    "english": "Indisposed toward you. And when fear comes, you see them looking at you, their eyes revolving like one being overcome by death. But when fear departs, they lash you with sharp tongues, indisposed toward [any] good. Those have not believed, so Allah has rendered their deeds worthless, and ever is that, for Allah, easy.",
    "asan": "به‌رامبه‌ر ئێوه ده‌ست نوقاوو بێ هیمه‌تن، جا کاتێك ترس وبیمی جه‌نگیان بۆ دێت ئه‌وه ده‌یانبینێت، ته‌ماشات ده‌که‌ن، چاوه‌کانیان ده‌سوڕێته‌وه و ئه‌بڵه‌ق ده‌بێت وه‌ك که‌سێك له‌ترسی مه‌رگ بێ هۆشی به‌سه‌ردا هاتبێت، جا کاتێك ئه‌و ترس و بیمه نه‌ما، زمان درێژه‌کانیان ئازارتان ده‌دن به‌قسه‌ی ڕه‌ق و ناخۆش، له‌کاتێكدا ئه‌وان چاوبرسی و به‌هه‌ڵپه‌ن بۆ پاره‌، ئائه‌وانه باوه‌ڕیان نه‌هێناوه‌، به‌و هۆیه‌وه خوا کرده‌وه‌کانیان پووچ کردنه‌وه‌، ئه‌وکاره‌ش هه‌میشه بۆ خوا ئاسانه‌.",
    "puxt": "  له‌ئاستی ئێوه‌دا (موسوڵمانان) چرووکن ئینجا کاتێ (به‌هۆی جه‌نگه‌وه‌) ترس و بیم په‌یدا بێت ده‌یان بینی به‌جۆرێ سه‌یرت ده‌که‌ن (له‌ترسی جه‌نگ) چاویان به‌م لاولادا ده‌سوڕێ به‌ وێنه‌ی که‌سێ له‌ سه‌ره‌مه‌رگدا بێهۆشی به‌سه‌ردا بێ به‌ڵام کاتێ ترسه‌که‌ ڕۆشت و نه‌ما به‌زمانی تیژ زمانتان لێ درێژ ده‌که‌ن (وه‌ داوای غه‌نیمه‌تتان لێ ده‌که‌ن) که‌چی چرووك و ڕژده‌ن له‌سه‌ر ماڵ و غه‌نیمه‌ت ئا ئه‌وانه‌ باوه‌ڕیان نه‌هێنا بوو بۆیه‌ خوا کرده‌وه‌یانی پوچه‌ڵ کرده‌وه‌ وه‌ ئه‌مه‌ به‌لای خواوه‌ (کارێکی) ئاسانه‌." 
  },
  {
    "number": 20,
    "text": "يَحْسَبُونَ ٱلْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا۟ وَإِن يَأْتِ ٱلْأَحْزَابُ يَوَدُّوا۟ لَوْ أَنَّهُم بَادُونَ فِى ٱلْأَعْرَابِ يَسْـَٔلُونَ عَنْ أَنۢبَآئِكُمْ وَلَوْ كَانُوا۟ فِيكُم مَّا قَٰتَلُوٓا۟ إِلَّا قَلِيلًا",
    "english": "They think the companies have not [yet] withdrawn. And if the companies should come [again], they would wish they were in the desert among the bedouins, inquiring [from afar] about your news. And if they should be among you, they would not fight except for a little.",
    "asan": "ئه‌وانه هێشتا واده‌زانن که له‌شکر و گرۆ و ده‌سته‌کان نه‌ڕۆیشتوون، ئه‌گه‌ر له‌شکری گرۆکان هات، ئاوات ده‌خوازن بریا له‌ناو عه‌ره‌به بیابان نشینه‌کاندا بوونایه‌و له‌وێوه‌هه‌واڵی ئێوه‌یان بپرسیایه‌!! خۆ ئه‌گه‌ر له‌ناو ئێوه‌دا بوونایه‌ته‌نها که‌م نه‌بێت جه‌نگیان نه‌ده‌کرد.",
    "puxt": "  وایان ده‌زانی کۆمه‌ڵه‌کان (له‌شکریان هێنابوو) نه‌ڕۆشتوون وه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و کۆمه‌ڵانه‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌ (بۆ سه‌ر مه‌دینه‌) ئاواتیان ده‌خواست که‌ له‌ناو عه‌ره‌بی ده‌شته‌کی یه‌کان به‌ دوو بوونایه‌ (له‌ ترسی جه‌نگ) له‌ دووره‌وه‌ پرسیاریان له‌ هه‌واڵی ئێوه‌ بکردایه‌ وه‌ ئه‌گه‌ر له‌ناو ئێوه‌دا بوونایه‌ جه‌نگیان نه‌ده‌کرد زۆر به‌که‌می نه‌بێ." 
  },
  {
    "number": 21,
    "text": "لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ ٱللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلْيَوْمَ ٱلْءَاخِرَ وَذَكَرَ ٱللَّهَ كَثِيرًا",
    "english": "There has certainly been for you in the Messenger of Allah an excellent pattern for anyone whose hope is in Allah and the Last Day and [who] remembers Allah often.",
    "asan": "سوێند به‌خوا به‌ڕاستی له‌پێغه‌مبه‌ری خوادا چاکترین نموونه‌ی ته‌واو ڕێك پێك هه‌یه‌تا چوی لێ بکه‌ن و شوێنی بکه‌ون، به‌تایبه‌ت بۆ ئه‌و که‌سانه‌ی ڕه‌زامه‌ندی خوایان مه‌به‌سته‌، سه‌رفرازی قیامه‌ت ئاواتیانه‌، هه‌میشه و به‌رده‌وام یادی خوا به زۆری ئه‌نجام ده‌ده‌ن و زمانیان پاراوه به‌یادی ئه‌و.",
    "puxt": "  سوێند به‌خوا به‌ڕاستی له‌ پێغه‌مبه‌ری خوادا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بۆ ئێوه‌ هه‌یه‌ سه‌ر مه‌شقی و پێشه‌وایه‌تی چاك بۆ که‌سێ به‌هیوای خواو (پاداشتی) ڕۆژی دوایی یه‌ وه‌ زۆر یادی خوا ده‌کات." 
  },
  {
    "number": 22,
    "text": "وَلَمَّا رَءَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلْأَحْزَابَ قَالُوا۟ هَٰذَا مَا وَعَدَنَا ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَصَدَقَ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّآ إِيمَٰنًا وَتَسْلِيمًا",
    "english": "And when the believers saw the companies, they said, \"This is what Allah and His Messenger had promised us, and Allah and His Messenger spoke the truth.\" And it increased them only in faith and acceptance.",
    "asan": "کاتێك ئیمانداران ئه‌و هه‌موو ده‌سته و گرۆهانه‌یان بینی وتیان: ئه‌مه ئه‌وه‌یه که خوا و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی به‌ڵێنی پێداوین (که‌ئاوا دژایه‌تی ئایینه‌که‌ی ده‌کرێت و کافران ودووڕووه‌کان نه‌خشه‌و پیلان ده‌کێشن بۆ ڕیشه‌که‌ن کردنی)، دیاره که خوا و پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ڕاستیان فه‌رموو له‌پێش هاتنیدا، بێگومان ئه‌و دژایه‌تییه باوه‌ڕو ملکه‌چی نه‌بێت هیچی تری بۆ زیاد نه‌کردن (واته‌سوورتر بوون له‌سه‌ر ئیمان).",
    "puxt": "  وه‌ کاتێ ئیمانداران ئه‌و کۆمه‌ڵانه‌یان دی (له‌شکریان هێنابوو بۆ سه‌ر مه‌دینه‌) وتیان ئه‌مه‌ ئه‌و به‌ڵێنه‌یه‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی به‌ ئێمه‌یان دابوو خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ڕاستیان فه‌رموو (ئه‌و هه‌موو هێزی کوفره‌) ته‌نها ئیمان و مل که‌چیان پێ ی زیادی کرد." 
  },
  {
    "number": 23,
    "text": "مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا۟ مَا عَٰهَدُوا۟ ٱللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُۥ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا۟ تَبْدِيلًا",
    "english": "Among the believers are men true to what they promised Allah. Among them is he who has fulfilled his vow [to the death], and among them is he who awaits [his chance]. And they did not alter [the terms of their commitment] by any alteration -",
    "asan": "مه‌ردانێکی زۆر هه‌ن له‌ئیمانداران ئه‌و په‌یمانه‌ی داویانه به خوا، ڕاستیان کرد له‌سه‌ری ژیان و پابه‌ند بوون پێوه‌ی و لایان نه‌دا لێی، جا هه‌یانه په‌یمانه‌که‌ی جێبه‌جێ کرد و مرد له‌سه‌ری، هه‌شیانه چاوه‌ڕوانه‌، به‌هیچ شێوه‌یه‌ك گۆڕان و لاری ڕووی تێ نه‌کردوون.",
    "puxt": "  له‌ناو باوه‌ڕداران دا پیاوانێك هه‌ن ڕاستیان کرد له‌ ئه‌و په‌یمانه‌ی که‌ دابویان به‌خوا ئینجا هه‌ندێکیان نه‌زر و به‌ڵێنی خۆی به‌جێ هێنا (شه‌هید بوو) هه‌ندێکیشیان چاوه‌ڕوانن هیچ گوڕانێکیان (له‌ به‌ڵێنی خۆیان دا) نه‌کردووه‌." 
  },
  {
    "number": 24,
    "text": "لِّيَجْزِىَ ٱللَّهُ ٱلصَّٰدِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ ٱلْمُنَٰفِقِينَ إِن شَآءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا",
    "english": "That Allah may reward the truthful for their truth and punish the hypocrites if He wills or accept their repentance. Indeed, Allah is ever Forgiving and Merciful.",
    "asan": "تا خوای گه‌وره پاداشتی ڕاسگۆیان به‌هۆی ڕاستیه‌که‌یان بداته‌وه‌، هه‌روه‌ها سزاو تۆڵه‌ی دووڕووه‌کانیش بدات ئه‌گه‌ر بیه‌وێت، یان تۆبه‌و په‌شیمانیان لێ وه‌رده‌گرێت، چونکه به‌ڕاستی خوا هه‌میشه و به‌رده‌وام لێ خۆشبوو میهره‌بانه‌.",
    "puxt": "  بۆ ئه‌وه‌ی (خوا) پاداشتی ڕاست گۆیان بداته‌وه‌ به‌هۆی ڕاستی یه‌کانه‌وه‌ وه‌ سزای دوو ڕووه‌کان بدات ئه‌گه‌ر بیه‌وێ یا ته‌وبه‌یان لێ وه‌رگرێ بێگومان خوا لێبورده‌ی میهره‌بانه‌." 
  },
  {
    "number": 25,
    "text": "وَرَدَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا۟ خَيْرًا وَكَفَى ٱللَّهُ ٱلْمُؤْمِنِينَ ٱلْقِتَالَ وَكَانَ ٱللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا",
    "english": "And Allah repelled those who disbelieved, in their rage, not having obtained any good. And sufficient was Allah for the believers in battle, and ever is Allah Powerful and Exalted in Might.",
    "asan": "خوا کافرانی تێكشکاند و گێڕانیه‌وه دواوه به‌خۆیان و کینه و بوغزیانه‌وه‌، هیچ جۆره خه‌یرێکیان ده‌ست نه‌که‌وت، هه‌ر خوا خۆی ئیماندارانی له‌جه‌نگ پاڕاست (هه‌ر خۆێشی به باو باران و له‌شکری تایبه‌تی کافرانی تێكشکان)، جا هه‌میشه‌و به‌رده‌وام خوا به‌هێزه‌و به‌ده‌سه‌ڵاته‌.",
    "puxt": "  وه‌ خوا کافره‌کانی - ئه‌حزابی - گه‌ڕانده‌وه‌ به ‌ڕق و مه‌راقه‌وه‌ (بۆ وڵاتی خۆیان) هیچ خێر و ئاواتێکیان (له‌ناوبردنی ئیمانداران) ده‌ست نه‌که‌وت خوا ئیمان دارانی له‌ جه‌نگ پاراست (به‌هۆی بای توند و فریشته‌وه‌ کافرانی پرژو بڵاوکرد) وه‌ خوا هه‌میشه‌ به‌هێزی به‌ده‌سه‌ڵاته‌." 
  },
  {
    "number": 26,
    "text": "وَأَنزَلَ ٱلَّذِينَ ظَٰهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ مِن صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا",
    "english": "And He brought down those who supported them among the People of the Scripture from their fortresses and cast terror into their hearts [so that] a party you killed, and you took captive a party.",
    "asan": "ئه‌وانه‌ی پشتگیری قوڕه‌یشیه‌کانیان کرد له‌خاوه‌نی کتێبه ئاسمانیه‌کان، له‌جووه‌کانی (بنی قریزة) خوای گه‌وره له قڵاکانیان دایگرتن، ترس و بیمی فڕێدایه دڵیان، تا وایان لێهات، ده‌سته‌یه‌کتان کوشتن و ده‌سته‌یه‌کیشتان به‌دیل گرتن.",
    "puxt": "  خوا (به‌نی قوره‌یزه‌) که‌ پشتگیری ئه‌وان (قوره‌یش و غه‌طفان) یان کرد هێنانی یه‌ خواره‌وه‌ له‌ قه‌ڵاکانیان وه‌ ترسی خسته‌ ناو دڵیانه‌وه‌ کۆمه‌ڵێکیان ده‌کوژن وه‌ کۆمه‌ڵێکی تریان به‌دیل ده‌گرن." 
  },
  {
    "number": 27,
    "text": "وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَٰرَهُمْ وَأَمْوَٰلَهُمْ وَأَرْضًا لَّمْ تَطَـُٔوهَا وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرًا",
    "english": "And He caused you to inherit their land and their homes and their properties and a land which you have not trodden. And ever is Allah, over all things, competent.",
    "asan": "سه‌ره‌نجام هه‌رچی زه‌وی و زارو ماڵ و خانوو سامانێکیان هه‌بوو خوا به‌خشی به‌ئێوه‌، هه‌روه‌ها شوێنی تریش که‌هێشتا تا ئێستا پێیدا نه‌ڕۆشتوون، هه‌میشه‌و به‌رده‌وامیش خوا ده‌ستی به‌سه‌ر هه‌موو شتێکدا ده‌ڕوات. (به‌پشتیوانی خوای گه‌وره ڕۆژێك دێت، پیلان گێڕان سه‌رشۆڕ و ڕیسوا ده‌کات وه هه‌رچی سامان و ماڵێك که به‌خیانه‌ت و فێڵ به‌ده‌ستیان هێناوه‌، ده‌درێته‌وه به‌خاوه‌نه‌کانی... جا ئه‌و ڕۆژه ئه‌م ئایه‌تانه‌ی سوره‌تی (أحزاب)21-27 ده‌ڵێی ئه‌و ساته‌هاتووه‌ته‌خواره‌وه‌).",
    "puxt": "  دوای تیاچوونی ئه‌وان خوا زه‌وی و خانوو سامانی ئه‌وانی دا به‌ئێوه‌ هه‌روه‌ها زه‌وییه‌کیش که‌ پێتان پیانه‌نابوو وه‌ خوا به‌سه‌ر هه‌مووشتێکدا به‌توانایه‌." 
  },
  {
    "number": 28,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ قُل لِّأَزْوَٰجِكَ إِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا",
    "english": "O Prophet, say to your wives, \"If you should desire the worldly life and its adornment, then come, I will provide for you and give you a gracious release.",
    "asan": "ئه‌پێغه‌مبه‌ر به‌هاوسه‌رانت بڵێ: ئه‌گه‌ر ئێوه ته‌نها ژیانی دونیا و ڕازاوه‌یه‌که‌یتان ده‌وێت، وه‌رن با هه‌ندێك شتومه‌ك و پاره و سامانتان پێ ببه‌خشم، له‌وه‌ودواش به جوانترین شێوه ده‌ست به‌ردارتان ببم.",
    "puxt": "  ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌ خێزانه‌کانت بڵێ ئه‌گه‌ر ئێوه‌ ژیانی دنیا و ڕازاوه‌ی ئه‌وتان ده‌وێ ده‌ی هه‌مووتان وه‌رن موتعه‌تان پێ بده‌م (موتعه‌ پاره‌و شتومه‌کێکه‌ ده‌درێته‌ ئافره‌تی ته‌ڵاق دراو) وه‌ ته‌ڵاقتان بده‌م به‌ ته‌ڵاق دانێکی چاك و بێ زیان." 
  },
  {
    "number": 29,
    "text": "وَإِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلدَّارَ ٱلْءَاخِرَةَ فَإِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَٰتِ مِنكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا",
    "english": "But if you should desire Allah and His Messenger and the home of the Hereafter - then indeed, Allah has prepared for the doers of good among you a great reward.\"",
    "asan": "خۆ ئه‌گه‌ر ئێوه خوا و پێغه‌مه‌ره‌که‌ی و پاداشتی ڕۆژی قیامه‌تان ده‌وێت، ئه‌وه دڵنیا بن که خوا بۆ چاکه‌کارانتان پاداشتی زۆر گه‌وره و بێ ئه‌ندازه‌ی ئاماده‌کردووه (پێغه‌مبه‌ر هه‌موو هاوسه‌رانی یه‌ك یه‌ك تاقی کرده‌وه هه‌موانیان خواو پێغه‌مبه‌رو پاداشتی قیامه‌تیان هه‌ڵبژارد).",
    "puxt": "  وه‌ ئه‌گه‌ر ئێوه‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی و پاداشتی ڕۆژی دوایی تان ده‌وێ ئه‌وه‌ بێگومان خوا ئاماده‌ی کردووه‌ بۆ چاکه‌کاران له‌ ئێوه‌ پاداشتێکی گه‌وره‌." 
  },
  {
    "number": 30,
    "text": "يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِىِّ مَن يَأْتِ مِنكُنَّ بِفَٰحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ يُضَٰعَفْ لَهَا ٱلْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا",
    "english": "O wives of the Prophet, whoever of you should commit a clear immorality - for her the punishment would be doubled two fold, and ever is that, for Allah, easy.",
    "asan": "ئه‌ی هاوسه‌رانی پێغه‌مبه‌ر: هه‌رکه‌س له‌ئێوه به گوناهێکی گه‌وره‌ی ئاشکرا هه‌ستێت، ئه‌وه بابزانێت که دووبه‌رابه‌ر سزا ده‌درێت، ئه‌وه‌ش له‌لای خوا زۆر ئاسانه چونکه ئێوه قه‌درو ڕێزی تایبه‌تیتان هه‌یه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی خێزانه‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هه‌ر کام له‌ئێوه‌ گوناهێکی گه‌وره‌ بکات سزای بۆ دوو به‌رابه‌ر ده‌کرێته‌وه‌ به‌ دوو قاتی (خه‌ڵکی تر) وه‌ ئه‌م دووقات کردنه‌وه‌ بۆ خوا ئاسانه‌." 
  },
  {
    "number": 31,
    "text": "وَمَن يَقْنُتْ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتَعْمَلْ صَٰلِحًا نُّؤْتِهَآ أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا",
    "english": "And whoever of you devoutly obeys Allah and His Messenger and does righteousness - We will give her her reward twice; and We have prepared for her a noble provision.",
    "asan": "ئه‌وه‌شتان فه‌رمانبه‌ردارو ملکه‌چی خواو پێغه‌مبه‌رکه‌ی بێت، کرده‌وه‌ی چاکیش ئه‌نجام بدات ئه‌وه‌دوو جار پاداشتی ده‌ده‌ینه‌وه‌، هه‌روه‌ها ڕزق و ڕۆزیه‌کی به‌نرخ و پیرۆزمان بۆ ئاماده‌کردووه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی خێزانه‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هه‌ر کام له‌ ئێوه‌ له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی به‌رده‌وام بێت وه‌ کرده‌وه‌ی چاکیش بکات دووجار پاداشتی پێ ده‌ده‌ین وه‌ ڕۆزییه‌کی چاك و خۆشمان بۆ ئاماده‌ کردووه‌ ( له‌ به‌هه‌شت) دا." 
  },
  {
    "number": 32,
    "text": "يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِىِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِنِ ٱتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِٱلْقَوْلِ فَيَطْمَعَ ٱلَّذِى فِى قَلْبِهِۦ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا",
    "english": "O wives of the Prophet, you are not like anyone among women. If you fear Allah, then do not be soft in speech [to men], lest he in whose heart is disease should covet, but speak with appropriate speech.",
    "asan": "ئه‌ی ژنانی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه و سلم)، ئێوه وه‌ك هیچ ئافره‌تێکی تر نین، ئه‌گه‌ر به‌ته‌واوی ترسی خوا له‌دڵ و ده‌رونتاندا قسه به‌ناسكی و شێوه‌یه‌ك مه‌که‌ن، نه‌وه‌کو ئه‌وه‌ی دڵی نه‌خۆشه بووروژێت و نیازی خراپ بکات، هه‌میشه‌و به‌رده‌وامیش قسه‌ی چاك و به‌جێ بکه‌ن (که هیچ که‌س نه‌توانێت ڕخنه‌ی لێبگرێت).",
    "puxt": "  ئه‌ی ژنانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ئێوه‌ وه‌ك هیچ یه‌ك له‌ ئافره‌تانی دیکه‌ نین ئه‌گه‌ر خۆتان بپارێزن و له‌خوا بترسن که‌واته‌ به‌ خه‌مزه‌و نازه‌وه‌ قسه‌ مه‌که‌ن (وه‌ك له‌ ئافره‌تانی ڕه‌وشت نزم) نه‌وه‌کو ئه‌وه‌ی که‌ دڵی نه‌خۆشه‌ (ده‌روون نزمه‌) نیازی خراپ بکات وه‌ قسه‌ی چاك و به‌جێ بکه‌ن." 
  },
  {
    "number": 33,
    "text": "وَقَرْنَ فِى بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ ٱلْجَٰهِلِيَّةِ ٱلْأُولَىٰ وَأَقِمْنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعْنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجْسَ أَهْلَ ٱلْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا",
    "english": "And abide in your houses and do not display yourselves as [was] the display of the former times of ignorance. And establish prayer and give zakah and obey Allah and His Messenger. Allah intends only to remove from you the impurity [of sin], O people of the [Prophet's] household, and to purify you with [extensive] purification.",
    "asan": "ئه‌ی هاوسه‌رانی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه‌وسلم) له‌ماڵه‌کانی خۆتاندا به‌سه‌نگینی و سه‌لاری بسره‌ون، زینه‌ت و جوانی خۆتان ده‌رمه‌خن وه‌کوو سه‌رده‌می نه‌فامی یه‌که‌م، نوێژه‌کانیشتان به‌چاکی ئه‌نجام بده‌ن و زه‌کات بده‌ن (له‌ماڵ و سامان)، فه‌رمانبه‌رداری خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌شی بکه‌ن، چونکه به‌ڕاستی خوا ته‌نها ده‌یه‌وێت هه‌موو ناپاکی و ناسازی و نادروستیه‌ك له ئێوه دوور بخاته‌وه ئه‌ی خاوخێزانی ماڵی پێغه‌مبه‌رو به‌ته‌واوی پاکتان بکاته‌وه (دوور له‌هه‌موو ناته‌واوی و قسه‌و قسه‌ڵۆکێك).",
    "puxt": "  وه‌ له‌ ماڵه‌کانی خۆتاندا بمێننه‌وه‌ وه‌ زینه‌ت و جوانی خۆتان ده‌رمه‌خه‌ن (له‌ناو خه‌ڵکی نا مه‌حره‌مدا) وه‌کو خۆ ده‌رخستنی ئافره‌تانی سه‌رده‌می نه‌فامی یه‌که‌م (پێش ئیسلام) نوێژ بکه‌ن و زه‌کات بده‌ن وه‌ گوێڕایه‌ڵی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بکه‌ن به‌ڕاستی خوا ده‌یه‌وێ ئه‌ی ئال و به‌یتی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هه‌ر جۆره‌ پیسی و گوناهێك له‌ ئێوه‌ دووربخاته‌وه‌ و پاك و خاوێنتان بکاته‌وه‌ به‌ ته‌واوی." 
  },
  {
    "number": 34,
    "text": "وَٱذْكُرْنَ مَا يُتْلَىٰ فِى بُيُوتِكُنَّ مِنْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلْحِكْمَةِ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا",
    "english": "And remember what is recited in your houses of the verses of Allah and wisdom. Indeed, Allah is ever Subtle and Acquainted [with all things].",
    "asan": "هه‌رچی له‌ماڵه‌کانتاندا ده‌خوێنرێته‌وه له‌قورئان و فه‌رمووده یادی بگرن و فه‌رامۆشی مه‌که‌ن و باسی بکه‌ن بۆ خه‌ڵکی، به‌ڕاستی خوا هه‌میشه‌و به‌رده‌وام به‌لوطف و وردبین و به‌ئاگایه (له هه‌ڵسوکه‌وتی به‌نده‌کانی).",
    "puxt": "  وه‌ بیر بکه‌نه‌وه‌ له‌وه‌ی ده‌خوێنرێت له‌ ماڵه‌کانتاندا له‌ ئایه‌ته‌کانی خواو دانایی فه‌رمووده‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌ڕاستی خوا وردبینی ئاگاداره‌." 
  },
  {
    "number": 35,
    "text": "إِنَّ ٱلْمُسْلِمِينَ وَٱلْمُسْلِمَٰتِ وَٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَٱلْقَٰنِتِينَ وَٱلْقَٰنِتَٰتِ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلصَّٰدِقَٰتِ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰبِرَٰتِ وَٱلْخَٰشِعِينَ وَٱلْخَٰشِعَٰتِ وَٱلْمُتَصَدِّقِينَ وَٱلْمُتَصَدِّقَٰتِ وَٱلصَّٰٓئِمِينَ وَٱلصَّٰٓئِمَٰتِ وَٱلْحَٰفِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَٱلْحَٰفِظَٰتِ وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرًا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا",
    "english": "Indeed, the Muslim men and Muslim women, the believing men and believing women, the obedient men and obedient women, the truthful men and truthful women, the patient men and patient women, the humble men and humble women, the charitable men and charitable women, the fasting men and fasting women, the men who guard their private parts and the women who do so, and the men who remember Allah often and the women who do so - for them Allah has prepared forgiveness and a great reward.",
    "asan": "به‌ڕاستی پیاوان و ئافره‌تانی موسوڵمان، پیاوان و ئافره‌تانی ئیمان دار، پیاوان و ئافره‌تانی ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌ردار، پیاوان و ئافره‌تانی ڕاستگۆ، پیاوان و ئافره‌تانی خۆگر، پیاوان و ئافره‌تانی له‌خوا ترس، پیاوان و ئافره‌تانی به‌خشه‌نده‌، پیاوان و ئافره‌تانی ڕۆژووان، پیاوان و ئافره‌تانی داوێن پاك و ئه‌و پیاو و ئافره‌تانه‌ی که زۆر یادی خوا ده‌که‌ن، به‌خشین و لێ بورده‌یی و پاداشتی زۆر مه‌زن و بێ سنووریان له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه بۆ ئاماده‌کراوه (هه‌ر که دنیایان به‌جێهێشت پێی شاد ده‌بن).",
    "puxt": "  به‌ڕاستی پیاوه‌ موسوڵمانه‌کان و ئافره‌ته‌ موسوڵمانه‌کان وه‌ پیاوه‌ باوه‌ڕداره‌کان و ئافره‌ته‌ باوه‌ڕداره‌کان و پیاوانی هه‌میشه‌ گوێڕایه‌ڵ و ئافره‌تانی هه‌میشه‌ گوێڕایه‌ڵ و پیاوه‌ ڕاست گۆکان و ئافره‌ته‌ ڕاست گۆکان و پیاوان و ئافره‌تانی خۆگرو به‌ئارام وه‌ پیاوانی له‌خوا ترس و ژنانی له‌خوا ترس و پیاوان و ئافره‌تانی به‌خشنده‌ و پیاوان و ئافره‌تانی ڕۆژوه‌وان پیاوان و ئافره‌تانی داوێن پاك پیاوانێ که‌ زۆر یادی خوا ده‌که‌ن و ئافره‌تانێ که‌ زۆر یادی خوا ده‌که‌ن خوا ئاماده‌ی کردووه‌ بۆ هه‌موویان لێخۆش بوون و پاداشتی گه‌وره‌." 
  },
  {
    "number": 36,
    "text": "وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ ٱلْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن يَعْصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَٰلًا مُّبِينًا",
    "english": "It is not for a believing man or a believing woman, when Allah and His Messenger have decided a matter, that they should [thereafter] have any choice about their affair. And whoever disobeys Allah and His Messenger has certainly strayed into clear error.",
    "asan": "بۆ هیچ پیاوێکی ئیماندار یان ژنێکی ئیماندار، نیه کاتێک که خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بڕیاری شتێک بده‌ن ئه‌وان سه‌رپشک بن (له ئه‌نجامدانی ئه‌و کاره، چونکه) ئه‌‌وه‌ی سه‌رپێچی بکات له فه‌رمانی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ئه‌وه ئیتر به ئاشکرا گومڕاو سه‌رلێشێواوه.",
    "puxt": "  بۆ هیچ پیاوو ئافره‌تێکی باوه‌ڕدار نی یه‌ کاتێ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بڕیاری هه‌ر کارێکیان دا (بۆیان نی یه‌) که‌ سه‌رپشك بن له‌ کاره‌که‌یاندا وه‌ هه‌ر که‌س سه‌رپێچی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بکات ئه‌وه‌ به‌ڕاستی گومڕا بووه‌ به‌ گومڕا بونێکی ئاشکرا." 
  },
  {
    "number": 37,
    "text": "وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِىٓ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَٱتَّقِ ٱللَّهَ وَتُخْفِى فِى نَفْسِكَ مَا ٱللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى ٱلنَّاسَ وَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَىٰهُ فَلَمَّا قَضَىٰ زَيْدٌ مِّنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَٰكَهَا لِكَىْ لَا يَكُونَ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِىٓ أَزْوَٰجِ أَدْعِيَآئِهِمْ إِذَا قَضَوْا۟ مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ ٱللَّهِ مَفْعُولًا",
    "english": "And [remember, O Muhammad], when you said to the one on whom Allah bestowed favor and you bestowed favor, \"Keep your wife and fear Allah,\" while you concealed within yourself that which Allah is to disclose. And you feared the people, while Allah has more right that you fear Him. So when Zayd had no longer any need for her, We married her to you in order that there not be upon the believers any discomfort concerning the wives of their adopted sons when they no longer have need of them. And ever is the command of Allah accomplished.",
    "asan": "تۆ ئه‌ی محمد (صلى الله عليه وسلم) کاتێ به‌و که‌سه‌ی که (زید) ه‌و خوا نیعمه‌تی ئیمانی پێبه‌خشیوه‌، تۆش نیعمه‌تی ئازادیی و په‌روه‌رده‌ت له نزیکی خۆته‌وه پێداوه ده‌ڵێت: هاوسه‌ری خۆت بهێڵه‌ره‌وه لای خۆت که (زه‌ینه‌ب)ه‌، له خوا بترسه‌و (ته‌ڵاقی مه‌ده‌)، وه شتێک له دڵ و ده‌روونی خۆتدا ده‌شاریته‌وه که خوا ده‌یه‌وێت ئاشکرای بکات، له خه‌ڵکی ده‌ترسیت، (له‌به‌ر ئه‌وه) کاتێ که زه‌ید خواستی و بوو به هاوسه‌ری (پاشان ڕێک نه‌که‌وتن و جیابوونه‌وه‌و ته‌ڵاق که‌وه‌ته نێوانیان)، ئێمه (زه‌ینه‌ب)مان له تۆ ماره‌کرد، بۆ ئه‌وه‌ی هیچ جێپێلێژبوون و دڵته‌نگییه‌ک بۆ ئیمانداران دروست نه‌بێت، له هێنانی هاوسه‌رانی به‌ناو کوڕیان کاتێک که پێشتر هاوسه‌رو حه‌ڵالیان بوون، فه‌رمانی خواش ده‌بێت جێبه‌جێ بکرێت.",
    "puxt": "  بیربکه‌ره‌وه‌ کاتێ ده‌ت وت به‌ که‌سێ (زه‌یدی کوڕی حاریثه‌) که‌ خوا به‌هره‌ی به‌سه‌ردا ڕشتبوو تۆیش چاکه‌ت له‌گه‌ڵدا کردبوو (به‌ ئازاد کردنی و په‌روه‌رده‌کردنی) خێزانت (زه‌ینه‌ب) لای خۆت ڕاگره‌و بیهێڵه‌وه‌ وه‌ له‌خوا بترسه‌ له‌ دڵی خۆتدا شتێك ده‌شاریته‌وه‌ که‌ خوا ئاشکرای ده‌کات وه‌ له‌ (قسه‌ی) خه‌ڵك ده‌ترسی له‌ کاتێکدا خوا شیاوتره‌ که‌ لێ ی بترسی ئینجا کاتێ زه‌ید پێویستی به‌و (زه‌ینه‌ب) نه‌ما و ته‌ڵاقی دا ئێمه‌ ئه‌و (زه‌ینه‌ب) مان لێ ماره‌کردی بۆ ئه‌وه‌ی هیچ ناڕه‌حه‌تی (و تاوانێ) نه‌بێت له‌سه‌ر ئیمانداران له‌ (ماره‌کردنی) ژنانی به‌ کوڕ کراوه‌کانیاندا کاتێ پێویستیان پێیان نه‌ماو ته‌ڵاقیان دان وه‌ فه‌رمانی خوا (به‌ ماره‌ کردنی زه‌ینه‌ب بۆت) دراوه‌ و بڕاوه‌یه‌." 
  },
  {
    "number": 38,
    "text": "مَّا كَانَ عَلَى ٱلنَّبِىِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ ٱللَّهُ لَهُۥ سُنَّةَ ٱللَّهِ فِى ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ ٱللَّهِ قَدَرًا مَّقْدُورًا",
    "english": "There is not to be upon the Prophet any discomfort concerning that which Allah has imposed upon him. [This is] the established way of Allah with those [prophets] who have passed on before. And ever is the command of Allah a destiny decreed.",
    "asan": "هیچ گوناهو هه‌ڵه‌یه‌ک له سه‌ر پێغه‌مبه‌ر نیه له به‌رانبه‌ر کارێکه‌وه که خوا خستوویه‌ته سه‌رشانی، (وه ئه‌م جۆره گۆڕانکاریانه‌) به‌رنامه‌ی خوایه‌و له پێغه‌مبه‌ران و قه‌ومه پێشووه‌کانیشدا ڕوه‌یداوه (که عه‌قیده‌و بیروباوه‌ڕیان ڕاستکردووه‌ته‌وه هه‌روه‌ها په‌یوه‌ندیه کۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری و ڕامیاریه‌کانیشیان به‌گوێره‌ی به‌رنامه‌ی خوا سازدراوه‌)، به‌رده‌وامیش فه‌رمانه‌کانی خوا به‌وردی و ڕێکوپێکی ده‌بێت جێبه‌جێ بکرێت.",
    "puxt": "  هیچ ناڕه‌حه‌تی (تاوان) ێك له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) نی یه‌ له‌ (ماره‌ کردنی زه‌ینه‌ب) که‌ خوا بڕیاری داوه‌ بۆی باوو ڕێگای (دانراوی) خوایه‌ له‌ناو پێغه‌مبه‌رانی له‌مه‌وپێشدا وه‌ فه‌رمانی خواش بڕیارێکی بڕیار دراوه‌." 
  },
  {
    "number": 39,
    "text": "ٱلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَٰلَٰتِ ٱللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُۥ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا ٱللَّهَ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبًا",
    "english": "[Allah praises] those who convey the messages of Allah and fear Him and do not fear anyone but Allah. And sufficient is Allah as Accountant.",
    "asan": "ئه‌وانه‌ی که په‌یامه‌کانی خوا ده‌گه‌یه‌نن، وه له‌و ده‌ترسن و جگه له‌و له هێچ که‌سی تر ناترسن، خوا خۆی به‌سه که پاداشتی (چاکه‌کاران بداته‌وه‌و له بێ باوه‌ڕانیش بپرسێته‌وه).",
    "puxt": "  که‌سانێ که‌ په‌یامه‌کانی خوا ڕاده‌گه‌یه‌نن وه‌ له‌ (خوا) ده‌ترسن و بێجگه‌ له‌ خوا له‌ که‌سی تر ناترسن خوا به‌سه‌ به‌ چاودێر." 
  },
  {
    "number": 40,
    "text": "مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٍ مِّن رِّجَالِكُمْ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۦنَ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًا",
    "english": "Muhammad is not the father of [any] one of your men, but [he is] the Messenger of Allah and last of the prophets. And ever is Allah, of all things, Knowing.",
    "asan": "محمد وه‌نه‌بی باوکی هیچ که‌س له پیاوانتان بێت به‌ڵکو پێغه‌مبه‌ری خوایه‌و دواهه‌مینی پێغه‌مبه‌رانه‌، هه‌میشه‌و به‌رده‌وامیش خوا به هه‌موو شتێک زانایه.",
    "puxt": "  موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) باوکی هیچ یه‌ك له‌ پیاوه‌کانتان نی یه‌ به‌ڵکو ئه‌و نێردراوی خواو کۆتاهه‌مینی پێغه‌مبه‌رانه‌ وه‌ خوا به‌ هه‌موو شتێك زانایه‌." 
  },
  {
    "number": 41,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا",
    "english": "O you who have believed, remember Allah with much remembrance",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی ئیمان و باوه‌ڕتان هێناوه زۆر زۆر یادی خوا بکه‌ن (هه‌میشه ناوی پیرۆزی ئه‌وتان له‌یاد بێ له دڵ و ده‌روونتانا جۆش بخواو بێته سه‌ر زارتان).",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌ زۆر یادی خوا بکه‌ن." 
  },
  {
    "number": 42,
    "text": "وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا",
    "english": "And exalt Him morning and afternoon.",
    "asan": "وه (ته‌سبیحات) و ستایشی بکه‌ن له به‌یانیان و ده‌مه‌و ئێواراندا.",
    "puxt": "  به‌ پاکی یادی خوا بکه‌ن به‌ به‌یانیان و ئێواران دا." 
  },
  {
    "number": 43,
    "text": "هُوَ ٱلَّذِى يُصَلِّى عَلَيْكُمْ وَمَلَٰٓئِكَتُهُۥ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَكَانَ بِٱلْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا",
    "english": "It is He who confers blessing upon you, and His angels [ask Him to do so] that He may bring you out from darknesses into the light. And ever is He, to the believers, Merciful.",
    "asan": "هه‌ر ئه‌و زاته خۆی (صلوات) و ڕه‌حمه‌تی خۆیتان هه‌میشه‌و به‌رده‌وام به‌سه‌ردا ده‌بارێنێت، هه‌روه‌ها فریشته‌کانیشی (داوای لێخۆشبونتان بۆ ده‌که‌ن) بۆ ئه‌وه‌ی له تاریکستانه‌کان ده‌رتان بکات و ڕزگارتان بکات وه بتانخاته ناو نوورو ڕووناکی (دینداریه‌وه له دنیادا، وه به‌هه‌شتی به‌رینی له قیامه‌تدا، جا ئه‌و په‌روه‌ردگاره‌) هه‌میشه‌و به‌رده‌وام بۆ ئیمانداران به‌ڕه‌حم و میهره‌بان و دلۆڤانه‌.",
    "puxt": "  ئه‌و زاتێکه‌ به‌زه‌یی خۆی ده‌ڕژێنێ به‌سه‌رتاندا و فریشته‌کانی داوا لێبوردنتان بۆ ده‌که‌ن به‌و هۆیه‌وه‌ (خوا) له‌ تاریکی یه‌کانه‌وه‌ ده‌رتان دێنێ به‌ره‌و نوورو ڕووناکی (ئیمان و ئیسلام) وه‌ خوا به‌ به‌زه‌یی یه‌ به‌ ئیمانداران." 
  },
  {
    "number": 44,
    "text": "تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُۥ سَلَٰمٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا",
    "english": "Their greeting the Day they meet Him will be, \"Peace.\" And He has prepared for them a noble reward.",
    "asan": "ئه‌و ڕۆژه‌ش که به‌دیداری شاد ده‌بن، به سه‌لام کردن پێشوازیتان لێ ده‌کات وه پاداشتی زۆر به‌نرخ و پیرۆزی بۆ ئاماده کردوون.",
    "puxt": "  ڕۆژێ باوه‌ڕداران ده‌گه‌نه‌ خزمه‌ت ئه‌و (خوا) به‌خێرهاتنیان به‌ (ووشه‌ی) سه‌لامه‌ وه‌ خوا پاداشتی چاکی بۆ ئاماده‌ کردوون." 
  },
  {
    "number": 45,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ شَٰهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا",
    "english": "O Prophet, indeed We have sent you as a witness and a bringer of good tidings and a warner.",
    "asan": "ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه و سلم) ئێمه تۆمان ڕه‌وانه کردووه که شایه‌ت بیت (به‌سه‌ر ئومه‌تی ئیسلامه‌وه له په‌یامی خوات پێ ڕاگه‌یاندوون) وه مژده به‌خشیت (به ئیمانداران به‌وه‌ی که ڕه‌زامه‌ندی خواو به‌هه‌شتی به‌رین چاوه‌ڕێیانه‌) ه‌و ترسێنه‌ریشیت (بێ باوه‌ڕان ده‌ترسێنیت له خه‌شم و قینی خواو دۆزه‌خ).",
    "puxt": "  ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بێگومان ئێمه‌ تۆمان ناردووه‌ (بۆ خه‌ڵکی) به‌ شایه‌ت و مژده‌ ده‌رو ترسێنه‌ر." 
  },
  {
    "number": 46,
    "text": "وَدَاعِيًا إِلَى ٱللَّهِ بِإِذْنِهِۦ وَسِرَاجًا مُّنِيرًا",
    "english": "And one who invites to Allah, by His permission, and an illuminating lamp.",
    "asan": "هه‌روه‌ها بانگه‌واز ده‌که‌ی بۆلای خوا له‌سه‌ر مۆڵه‌‌تی ئه‌و، چرایه‌کی ڕووناکیشی (بۆ سه‌رجه‌م سه‌رگه‌ردانان).",
    "puxt": "  و به‌بانگ خواز بۆ (ڕێگه‌ی) خوا به‌فه‌رمانی ئه‌و و چرایه‌کی ڕووناك که‌ره‌وه‌." 
  },
  {
    "number": 47,
    "text": "وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا",
    "english": "And give good tidings to the believers that they will have from Allah great bounty.",
    "asan": "(به‌رده‌وام) مژده بده به ئیمانداران، که له‌لایه‌ن خواوه ڕێز و قه‌درێکی زۆریان هه‌یه‌.",
    "puxt": "  وه‌ مژده‌ بده‌ به‌ ئیمانداران که‌ بێگومان بۆ ئه‌وان هه‌یه‌ به‌هره‌و به‌خششێکی گه‌وره‌ له‌لایه‌ن خواوه‌." 
  },
  {
    "number": 48,
    "text": "وَلَا تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ وَدَعْ أَذَىٰهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا",
    "english": "And do not obey the disbelievers and the hypocrites but do not harm them, and rely upon Allah. And sufficient is Allah as Disposer of affairs.",
    "asan": "ملکه‌چ و فه‌رمانداری کافرو دووڕووه‌کان مه‌به گوێ مه‌ده به‌و یازارو ناخۆشیانه‌ی (که پێشی ده‌هێنن بۆ خۆت و بانگه‌وازه‌که‌ت)، هه‌میشه پشت به‌خوا ببه‌سته، ته‌نها خواش به‌سه که پشتیوان و یاریده‌ده‌ربێت.",
    "puxt": "  گوێڕایه‌ڵی کافران و دووڕووان مه‌که‌ گوێ مه‌ده‌ به‌ ئازار دانی ئه‌وان (بۆ تۆ) و پشت هه‌ر به‌خوا ببه‌سته‌ وه‌ خوا به‌سه‌ که‌ پشتیوان بێت." 
  },
  {
    "number": 49,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا نَكَحْتُمُ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا",
    "english": "O You who have believed, when you marry believing women and then divorce them before you have touched them, then there is not for you any waiting period to count concerning them. So provide for them and give them a gracious release.",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه ئه‌گه‌رئافره‌تانی ئیماندارانتان ماره‌کرد، له‌وه‌ودوا جیابوونه‌وه‌و ته‌ڵاقدانتان پێش ئه‌وه‌ی بچنه لایان، ئه‌وه هیچ (عـــدة)و ماوه‌یه‌کیان ناوێ تا حیسابی بۆ بکه‌ن و (ماوه‌ی چاوه‌ڕوانی ناوێ بۆ ئه‌وه‌ی شوو بکات به یه‌کێکی تر)، (له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا) هه‌ندێك دیاریان پێشکه‌ش بکه‌ن و به جوانی ده‌ستبه‌رداریان ببن.",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌وانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌ کاتێ ئافره‌تانی ئیماندارانتان ماره‌ کرد له‌ پاشان له‌پێش ئه‌وه‌ی بچنه‌ لایان ته‌ڵاقتان دان ئه‌وه‌ له‌سه‌ریان نی یه‌ بۆ ئێوه‌ هیچ عیدده‌یه‌ك هه‌ڵ ژمێرن که‌واته‌ موتعه‌یان (پۆشاك و نوێن بۆ دڵخۆشیان) بده‌نێ و ته‌ڵاقیان بده‌ن به‌ ته‌ڵاقدانێکی جوان و پیاوانه‌." 
  },
  {
    "number": 50,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِنَّآ أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَٰجَكَ ٱلَّٰتِىٓ ءَاتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّٰتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَٰلَٰتِكَ ٱلَّٰتِى هَاجَرْنَ مَعَكَ وَٱمْرَأَةً مُّؤْمِنَةً إِن وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِىِّ إِنْ أَرَادَ ٱلنَّبِىُّ أَن يَسْتَنكِحَهَا خَالِصَةً لَّكَ مِن دُونِ ٱلْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِىٓ أَزْوَٰجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا",
    "english": "O Prophet, indeed We have made lawful to you your wives to whom you have given their due compensation and those your right hand possesses from what Allah has returned to you [of captives] and the daughters of your paternal uncles and the daughters of your paternal aunts and the daughters of your maternal uncles and the daughters of your maternal aunts who emigrated with you and a believing woman if she gives herself to the Prophet [and] if the Prophet wishes to marry her, [this is] only for you, excluding the [other] believers. We certainly know what We have made obligatory upon them concerning their wives and those their right hands possess, [but this is for you] in order that there will be upon you no discomfort. And ever is Allah Forgiving and Merciful.",
    "asan": "ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه و سلم) ئێمه ئه‌و هاوسه‌رانه‌تمان بۆ حه‌ڵاڵ کردویت که ماره‌ییت پێ به‌خشیون، ئه‌و ئافره‌تانه‌ش که که‌نیزه‌کی تۆن و له جه‌نگدا به‌دیل گیراون (له‌و سه‌رده‌مه‌دا که‌نیزه‌ك دیارده‌یه‌کی کۆمه‌ڵایه‌تی سروشتی بووه‌، ئاینی پیرۆزی ئیسلام به‌جۆره‌ها شێوه هه‌و‎ڵی نه‌‌هێشتنی ئه دیارده‌یه داوه‌)، هه‌روه‌ها کچه مامه‌کانت، کچه پووره‌کانت، کچه خاڵه‌کانت، کچی ئه‌و پوورانه‌ت که کۆچیان کرد له ته‌ک تۆدا، وه هه‌ر ئافره‌تێکی بڕوادار که ئه‌گه‌ر ویستی خۆی پێشکه‌شی پێغه‌مبه‌ر بکات، وه پێغه‌مبه‌ریش ویستی ماره‌ی بکات، که ئه‌مه‌یان تایبه‌تی تۆیه (ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه و سلم) نه‌ك ئیمانداران، ئێمه ڕێ و شوێنمان بۆ ئه‌وان (واته ئیمانداران) ڕوونکردۆته‌وه به‌رانبه‌ر هاوسه‌ران و که‌نیزه‌کانیان (ئه‌م ڕوونکردنه‌وه‌یه بۆ ئه‌وه‌یه که‌:) هیچ دڵته‌نگی و غه‌مبارییه‌ك ڕووت تێ نه‌کات (وابزانی که تۆ له سنوور ده‌رچوویت به‌وه‌ی که له چوار هاوسه‌ر زیاترت هه‌یه‌) هه‌میشه‌و به‌رده‌وام خوا لێخۆشبوو و میهره‌بانه (بۆ ئیمانداران).",
    "puxt": "  ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بێگومان ئێمه‌ حه‌ڵاڵمان کرد بۆ تۆ ئه‌و هاوسه‌رانه‌ت که‌ ماره‌ییت پێ داون هه‌روه‌ها ئه‌و که‌نیزه‌کانه‌ی خوا ده‌ست تۆی خست (به‌هۆی زاڵ بوونت به‌سه‌ر کافراندا) و (بۆمان حه‌ڵاڵ کردویت) کچانی مامت و کچانی پورت (خوشکی باوکت) و کچانی خاڵت و کچانی پورت (خوشکی دایکت) ئه‌وانه‌ی که‌ کۆچیان کرد له‌گه‌ڵت هه‌روه‌ها ئافره‌تێکی ئیماندار ئه‌گه‌ر خۆی ببه‌خشێ به‌ پێغه‌مبه‌ر (به‌بێ ماره‌یی) ئه‌گه‌ر پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ویستی ماره‌ی بکات (ئه‌مه‌یان) ته‌نیا بۆ تۆ دروسته‌ به‌جیا له‌ ئیماندارانی تر به‌ڕاستی ئێمه‌ ده‌زانین چیمان پێویست کردووه‌ له‌سه‌ر ئیمانداران ده‌رباره‌ی هاوسه‌ره‌کانیان و که‌نیزه‌که‌کانیان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هیچ له‌لات زه‌حمه‌ت و گران نه‌بێ (که‌ شتانێکت به‌جیا له‌ موسوڵمانان بۆت دروسته‌) وه‌ خوا لێبورده‌ی میهره‌بانه‌." 
  },
  {
    "number": 51,
    "text": "تُرْجِى مَن تَشَآءُ مِنْهُنَّ وَتُـْٔوِىٓ إِلَيْكَ مَن تَشَآءُ وَمَنِ ٱبْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَآ ءَاتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِى قُلُوبِكُمْ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا",
    "english": "You, [O Muhammad], may put aside whom you will of them or take to yourself whom you will. And any that you desire of those [wives] from whom you had [temporarily] separated - there is no blame upon you [in returning her]. That is more suitable that they should be content and not grieve and that they should be satisfied with what you have given them - all of them. And Allah knows what is in your hearts. And ever is Allah Knowing and Forbearing.",
    "asan": "هه‌رکامێکیان لابخه‌یت (له هاوسه‌رانت) یا هه‌رکامێکیان نزیک بکه‌یته‌وه، یاخود ئه‌وه‌یان که بته‌وێت و ئه‌وه‌یان که وازت لێ هێنابێ، پێی گونهبار نابیت (چونکه تۆ سته‌مکار نیت) ئا به‌م شێوه‌یه (خوای میهره‌بان ئه‌م بارودۆخه خێزانییه‌ی پێغه‌مبه‌ر باس ده‌فه‌رموێت) تا (خێزانه‌کانت) دڵیان پێی ئارام بگرێت (چونکه ئه‌و هه‌موو ئه‌رکه‌ی که له‌سه‌ر شانی پێغه‌مبه‌ره‌، ئه‌وه ده‌خوازێت که جۆره سه‌ربه‌ستییه‌کی هه‌بێت)، هاوسه‌رانیش غه‌م و خه‌فه‌ت نه‌خۆن و (وابزانن که پێغه‌مبه‌ره لێیان زویره‌) وه هه‌مووان ڕازی بن به‌و بارودۆخه خێزانییه‌ی که بۆ پێغه‌مبه‌ر له‌بار و گونجاوه‌، خا خۆی ده‌زانێ که چی له دڵه‌کاندا حه‌شار داوه‌، بێگومان هه‌میشه و به‌رده‌وام خوا زانا و دانایه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) سه‌ره‌ی هه‌ر یه‌کێ له‌ خێزانه‌کانت ویست دوای بخه‌ و هه‌ر یه‌کێ له‌وانت ویست (پێشی بخه‌و) بیهێنه‌ بۆ لای خۆت وه‌ هه‌ر کامت بوێ (بێته‌ لات) له‌وانه‌ی وازت لێ هێناون هیچ گوناهێکت له‌سه‌ر نی یه‌ ئه‌و (سه‌رپشك کردنه‌) نزیك تره‌ که‌ چاوو دڵیانی پێ گه‌ش بێته‌وه‌ و خه‌فه‌ت نه‌خۆن و هه‌موویان ڕازی بن به‌وه‌ی که‌ پێت داوون وه‌ خوا ده‌زانێ به‌وه‌ی که‌ له‌ دڵتاندایه‌ وه‌ خوا زانای له‌سه‌ر خۆیه‌." 
  },
  {
    "number": 52,
    "text": "لَّا يَحِلُّ لَكَ ٱلنِّسَآءُ مِنۢ بَعْدُ وَلَآ أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَٰجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ رَّقِيبًا",
    "english": "Not lawful to you, [O Muhammad], are [any additional] women after [this], nor [is it] for you to exchange them for [other] wives, even if their beauty were to please you, except what your right hand possesses. And ever is Allah, over all things, an Observer.",
    "asan": "له‌مه‌ودوا هێنانی ئافره‌تانی تر بۆ تۆ حه‌ڵاڵ نیه‌، یان واز هێنان له هه‌ندێکیان، تا هاوسه‌رانی تر بخه‌یته جێیان، هه‌رچه‌نده ئه‌و ئافره‌تانه‌ی ده‌ته‌وێ بیانخیته جێگه‌ی هاوسه‌رانت سه‌رسام بیت له ڕێك و پێکییان جگه که‌نیزه‌ك، هه‌میشه و به‌رده‌وام خوا چاودێری هه‌موو شتێك ده‌کات.",
    "puxt": "  دوای ئه‌مانه‌ (که‌ هاوسه‌رتن) هیچ ئافره‌تێکت بۆ حه‌ڵاڵ نی یه‌ و ناشتوانی بیان گۆڕی به‌ هاوسه‌رانی تر مه‌گه‌ر وه‌ك که‌نیزه‌ك ببیته‌ خاوه‌نی وه‌ خوا به‌سه‌ر هه‌موو شتێکدا چاودێره‌." 
  },
  {
    "number": 53,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَدْخُلُوا۟ بُيُوتَ ٱلنَّبِىِّ إِلَّآ أَن يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيْرَ نَٰظِرِينَ إِنَىٰهُ وَلَٰكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَٱدْخُلُوا۟ فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَٱنتَشِرُوا۟ وَلَا مُسْتَـْٔنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ يُؤْذِى ٱلنَّبِىَّ فَيَسْتَحْىِۦ مِنكُمْ وَٱللَّهُ لَا يَسْتَحْىِۦ مِنَ ٱلْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَٰعًا فَسْـَٔلُوهُنَّ مِن وَرَآءِ حِجَابٍ ذَٰلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَن تُؤْذُوا۟ رَسُولَ ٱللَّهِ وَلَآ أَن تَنكِحُوٓا۟ أَزْوَٰجَهُۥ مِنۢ بَعْدِهِۦٓ أَبَدًا إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمًا",
    "english": "O you who have believed, do not enter the houses of the Prophet except when you are permitted for a meal, without awaiting its readiness. But when you are invited, then enter; and when you have eaten, disperse without seeking to remain for conversation. Indeed, that [behavior] was troubling the Prophet, and he is shy of [dismissing] you. But Allah is not shy of the truth. And when you ask [his wives] for something, ask them from behind a partition. That is purer for your hearts and their hearts. And it is not [conceivable or lawful] for you to harm the Messenger of Allah or to marry his wives after him, ever. Indeed, that would be in the sight of Allah an enormity.",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه مه‌چن بۆ سه‌ردانی ماڵه‌کان پێغه‌مبه‌ر مه‌گه‌ر مۆڵه‌تتان بدرێت و مۆڵه‌ت بخوازن، (ئه‌گه‌ر مۆڵه‌ت دران بۆ نانخواردنێك) چاوه‌ڕێی پێگه‌یشتنی مه‌که‌ن ئه‌گه‌ر پێنه‌گه‌یشتبوو (مه‌به‌ست ئه‌وه‌یه که زوو مه‌چن که هێشتا خواردنه‌که پێنه‌گه‌یشتووه‌)، به‌ڵام بانگ کران ئه‌وه بچنه ژووره‌وه‌، خۆتان به گفتوگۆوه سه‌رگه‌رم مه‌که‌ن، چونکه ئه‌و کاره‌تان پێغه‌مبه‌ر ئازار ده‌دات (هه‌رچه‌نده‌) شه‌رمتان لێده‌کات و (داوای چوونه ده‌ره‌وه‌تان لێناکات، بێگومان) خوا شه‌رم له (ڕاگه‌یاندنی) حه‌ق و دروستی ناکات خۆ ئه‌گه‌ر داوای شتێکی پێویستان (له خێزانه‌کانی پێغه‌مبه‌ر کرد) له پشتی په‌رده‌وه داوای لێبکه‌ن، ئا ئه‌و جۆره ڕه‌فتاره چاکتر و پاکتره بۆ دلی ئیوه و ئه‌وانێش، بێگومان هیچ کات بۆتان نیه ئازارو دڵته‌نگی بۆ پێغه‌مبه‌ری خوا پێش بێنن، هه‌رگز بۆتان نیه هاوسه‌رانی دوای خۆی به هیچ جۆرێك ماره بکه‌ن چونکه ئه‌و کاره‌تان لای خوا زۆر گه‌وره‌یه‌و (زۆر نابه‌جێیه‌، چونکه ئه‌وان دایکتانن، دایکیش له ڕۆڵه‌ی حه‌رامه‌).",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌ مه‌چنه‌ ژووره‌وه‌ بۆ ماڵه‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) مه‌گه‌ر ڕێگه‌تان پێ بدرێ بۆ نان خواردنێك بێ ئه‌وه‌ی چاوه‌ڕوانی پێگه‌یشتنی بکه‌ن به‌ڵام ئه‌گه‌ر بانگ کران (بۆ نان خواردن) ئه‌وسا بڕۆنه‌ ژووره‌وه‌ ئینجا ئه‌گه‌ر خواردنه‌که‌تان خوارد بڵاوه‌ی لێ بکه‌ن وه‌ مه‌مێننه‌وه‌ بۆ قسه‌ کردن چونکه‌ به‌ڕاستی ئه‌و (مانه‌وه‌تان) ئازاری پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌دات ئه‌ویش شه‌رم ده‌کات لێتان (که‌ بێ ده‌نگه‌) به‌ڵام خوا له‌ (ووتنی) هه‌ق شه‌رم ناکات وه‌ هه‌ر کاتێ داوای شتێکی ناو ماڵتان کرد له‌ (هاوسه‌ره‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم)) ئه‌وه‌ له‌ پشتی په‌رده‌وه‌ لێیان داواکه‌ن ئه‌و (شێوه‌ داواکردنه‌) تان خاوێن تره‌ بۆ دڵی ئێوه‌و ئه‌وانیش به‌ هیچ شێوه‌یه‌ بۆ ئێوه‌ دروست نی یه‌ ئازاری (دڵی) پێغه‌مبه‌ری خوا بده‌ن وه‌ هه‌رگیز نابێ خێزانه‌کانی پاش خۆی ماره‌ بکه‌ن به‌ڕاستی ئه‌و (ئازاردانی دڵ و ماره‌ کردنه‌) تان به‌لای خواوه‌ (گوناهێکی) زۆر گه‌وره‌یه‌." 
  },
  {
    "number": 54,
    "text": "إِن تُبْدُوا۟ شَيْـًٔا أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًا",
    "english": "Whether you reveal a thing or conceal it, indeed Allah is ever, of all things, Knowing.",
    "asan": "ئه‌گه‌ر شتێك ده‌رببڕن و ئاشکرای بکه‌ن یان بیشارنه‌وه‌و ده‌ری نه‌بڕن، ئه‌وا بێگومان خوا به هه‌موو شتێك ئاگاو زانایه (نهێنی و ئاشکرا لای ئه‌و زاته چوون یه‌که‌).",
    "puxt": "  ئه‌گه‌ر هه‌ر شتێك ئاشکرا بکه‌ن (بیڵێن) یا بیشارنه‌وه‌ (له‌ دڵتاندا) ئه‌وه‌ به‌ڕاستی خوا زانایه‌ به‌ هه‌موو شتێك." 
  },
  {
    "number": 55,
    "text": "لَّا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِىٓ ءَابَآئِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآئِهِنَّ وَلَآ إِخْوَٰنِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآءِ إِخْوَٰنِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآءِ أَخَوَٰتِهِنَّ وَلَا نِسَآئِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُنَّ وَٱتَّقِينَ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ شَهِيدًا",
    "english": "There is no blame upon women concerning their fathers or their sons or their brothers or their brothers' sons or their sisters' sons or their women or those their right hands possess. And fear Allah. Indeed Allah is ever, over all things, Witness.",
    "asan": "(ئافره‌تان) چاوپۆسییان لێده‌کرێت و قه‌یناکا باوانیان بیانبینن، یان کوڕه‌کانی خۆیان، یان براکانیان، یان برازاکانیان، یان خوشکه‌زاکانیان، یان ئه‌و ئافره‌تانه‌یان (که ئیشیان بۆ ده‌که‌ن له ماڵدا)، یان ئه‌وکه‌سانه‌ی که له ماڵه‌کانیاندا ده‌ژین، له خوا بترسن (ئه‌و سنوورانه‌ی که بۆی داناون مه‌یشکێنن)، بێگومان خوا شایه‌ته به‌سه‌ر هه‌موو شتێکه‌وه‌.",
    "puxt": "  هاوسه‌رانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هیچ گوناهێکیان له‌سه‌ر نی یه‌ (ئه‌گه‌ر بێ حیجاب بن) لای باوکیان و کوڕانیان و برایانیان و برازاکانیان و خوشکه‌زاکانیان و لای ئافره‌تانی هاو دینیان و لای غولام و که‌نیزانی خۆیان وه‌ له‌خوا بترسن به‌ڕاستی خوا چاودێرو ئاگاداره‌ به‌سه‌ر هه‌موو شتێکدا." 
  },
  {
    "number": 56,
    "text": "إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِىِّ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ صَلُّوا۟ عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا۟ تَسْلِيمًا",
    "english": "Indeed, Allah confers blessing upon the Prophet, and His angels [ask Him to do so]. O you who have believed, ask [Allah to confer] blessing upon him and ask [Allah to grant him] peace.",
    "asan": "به‌ڕاستی خواو فرێشته‌کانی (صلوات ده‌ده‌ن له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم، ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه ئێوه‌ش (صلوات)ی له‌سه‌ر بده‌ن و (به‌رده‌وام یادی خێری بکه‌ن).",
    "puxt": "  به‌ڕاستی خواو فریشته‌کانی سه‌ڵاوات ده‌ده‌ن له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ئه‌ی ئه‌وانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌ ئێوه‌ش سه‌ڵات و سه‌لامی زۆری له‌سه‌ر بده‌ن." 
  },
  {
    "number": 57,
    "text": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا",
    "english": "Indeed, those who abuse Allah and His Messenger - Allah has cursed them in this world and the Hereafter and prepared for them a humiliating punishment.",
    "asan": "بێگومان ئه‌وانه‌ی ئازاری خواو پێغه‌مبه‌ه‌که‌ی ده‌ده‌ن (مه‌به‌‌ست ئازاردانی پێغه‌مبه‌ره صلی الله علیه وسلم) یان ئه‌وانه‌ی که هاوه‌ڵ بۆ خوا بڕیار ده‌ده‌ن و کوفر ده‌که‌ن و جوێنی پێده‌ده‌ن) خوا نه‌فرینی لێکردوون له دونیاو قیامه‌تدا سزایه‌کی زۆر خه‌جاڵه‌تئاوه‌رو سه‌رشۆڕکه‌ریشی بۆ ئاماده کردوون.",
    "puxt": "  به‌ڕاستی که‌سانێ که‌ ئازاری خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ده‌ده‌ن خوا نه‌فرینی لێ کردوون له‌ دنیاو له‌ ئاخیره‌تدا وه‌ سزای ڕیسواکه‌ری بۆ ئاماده‌ کردوون." 
  },
  {
    "number": 58,
    "text": "وَٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ بِغَيْرِ مَا ٱكْتَسَبُوا۟ فَقَدِ ٱحْتَمَلُوا۟ بُهْتَٰنًا وَإِثْمًا مُّبِينًا",
    "english": "And those who harm believing men and believing women for [something] other than what they have earned have certainly born upon themselves a slander and manifest sin.",
    "asan": "ئه‌وانه‌ش که ئازاری پیاوانی ئیماندارو ئافره‌تانی ئیماندار ده‌دن بێئه‌وه‌ی تاوانێکیان ئه‌نجامدابێت، ئه‌وانه بوختان و گوناهو تاوانێکی ئاشکرا ده‌گرنه ئه‌ستۆ.",
    "puxt": "  وه‌ که‌سانێ که‌ ئازاری پیاوان و ئافره‌تانی ئیماندار ئه‌ده‌ن بێ ئه‌وه‌ی هیچ تاوانێکیان کردبێ ئه‌وه‌ به‌ڕاستی ئه‌وانه‌ بوختان و تاوانێکی ئاشکرایان گرتۆته‌ ئه‌ستۆ." 
  },
  {
    "number": 59,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ قُل لِّأَزْوَٰجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَآءِ ٱلْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَٰبِيبِهِنَّ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا",
    "english": "O Prophet, tell your wives and your daughters and the women of the believers to bring down over themselves [part] of their outer garments. That is more suitable that they will be known and not be abused. And ever is Allah Forgiving and Merciful.",
    "asan": "ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه و سلم) به هاوسه‌رانت و کچه‌کانت و ئافره‌تانی ئیماندار بڵێ: که به پۆشاکی باڵا پۆش خۆیان داپۆشن ئه‌وه له‌بارترین شته که پێی بناسرێن، تا ئازار نه‌درێن و (توشی گیروگرفت نه‌بن)، هه‌میشه‌و به‌رده‌وام خوا لێخۆشبوو میهره‌بانه (له که‌م و کووڕی ڕابوردووتان خۆش ده‌بێت).",
    "puxt": "  ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بڵێ به‌ هاوسه‌رانت و به‌ کچانت و به‌ ئافره‌تانی بڕواداران با عاباکانیان بده‌ن به‌سه‌ر خۆیاندا (خۆیان و جوانیانی پێ داپۆشن) ئه‌وه‌ نزیکتره‌ بناسرێن (به‌ داوێن پاك) تا به‌هۆیه‌وه‌ ئازار نه‌درێن وه‌ خوا لێخۆش بووی میهره‌بانه‌." 
  },
  {
    "number": 60,
    "text": "لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَٱلْمُرْجِفُونَ فِى ٱلْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَآ إِلَّا قَلِيلًا",
    "english": "If the hypocrites and those in whose hearts is disease and those who spread rumors in al-Madinah do not cease, We will surely incite you against them; then they will not remain your neighbors therein except for a little.",
    "asan": "ئه‌گه‌ر دووڕووه‌کان و دڵ بیماره‌کان و پڕوپاگه‌نده‌چیه‌کان له مه‌دینه‌دا کۆڵ نه‌ده‌ن، مۆڵه‌ت و هانی تۆ ده‌ده‌ین که تۆڵه‌یان لێ بسێنیت، (له‌وه‌ودوا زۆربه‌یان ده‌ربه‌ده‌ر بکه‌یت)و که‌مێکیان نه‌بێت له شاردا نه‌میننه‌وه‌.",
    "puxt": "  به‌ڕاستی ئه‌گه‌ر کۆتایی نه‌هێنن دووڕووان وه‌ که‌سانێ له‌ دڵیاندا نه‌خۆشی هه‌یه‌ و پڕوپاگه‌نده‌ چییه‌کان له‌ مه‌دینه‌دا  ئێمه‌ تۆ هان ده‌ده‌ین (به‌ جه‌نگ کردن) له‌ دژیان پاشان ماوه‌یه‌کی که‌م نه‌بێ (له‌ مه‌دینه‌دا) دراوسێت نابن واته‌ ده‌رده‌کرێن." 
  },
  {
    "number": 61,
    "text": "مَّلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوٓا۟ أُخِذُوا۟ وَقُتِّلُوا۟ تَقْتِيلًا",
    "english": "Accursed wherever they are found, [being] seized and massacred completely.",
    "asan": "(ئه‌وانه) نه‌فرین لێکراون له هه‌رکوێ بژین، ده‌بیت ده‌ستگیر بکرێن و ده‌بێت بکوژرێن، (چونکه له خراپه‌و پیلان و تاوان و کوشتن و دزی و درۆزنی زیاتر هیچیان لێ نه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌).",
    "puxt": "  ئه‌وانه‌ نه‌فرین لێ کراون له‌هه‌ر کوێ به‌ر ده‌ست که‌وتن به‌دیل ده‌گیرێن و هه‌ر به‌کوشتن ده‌کوژرێن." 
  },
  {
    "number": 62,
    "text": "سُنَّةَ ٱللَّهِ فِى ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبْدِيلًا",
    "english": "[This is] the established way of Allah with those who passed on before; and you will not find in the way of Allah any change.",
    "asan": "(دژایه‌تی ئه‌و دووڕووانه‌) له‌به‌رنامه‌ی خوادایه‌و له ڕابوردووشدا ئه‌نجامدراوه‌، هه‌رگیز گۆڕانکاری نابینی له یاساو به‌رنامه‌کانی خوادا.",
    "puxt": "  خوا (ئه‌وه‌ی کردووه‌) به‌ سوننه‌ت و باو له‌ناو که‌سانێ که‌ پێشتر بوون هه‌رگیز باوو سوننه‌تی خوا گۆڕانی بۆ نی یه‌." 
  },
  {
    "number": 63,
    "text": "يَسْـَٔلُكَ ٱلنَّاسُ عَنِ ٱلسَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ ٱللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ ٱلسَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا",
    "english": "People ask you concerning the Hour. Say,\" Knowledge of it is only with Allah. And what may make you perceive? Perhaps the Hour is near.\"",
    "asan": "خه‌لکی پرسیارت لێده‌که‌ن ده‌رباره‌ی ڕۆژی قیامه‌ت (که‌ی به‌رپا ده‌بێت) پێیان بڵێ: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر‎: (کاتی به‌رپابوونی) هه‌ر خوا خۆی ده‌زانێ، جا تۆ چووزانی له‌وانه‌یه ڕۆژی قیامه‌ت زۆر نزیکیش بێت.",
    "puxt": "  ئه‌ی موحه‌ممه‌د(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) خه‌ڵك پرسیارت لێ ده‌که‌ن ده‌رباره‌ی (به‌رپابوونی) ڕۆژی دوایی بڵێ زانینی (به‌رپابوونی) ئه‌و ڕۆژه‌ ته‌نیا لای خوایه‌ تۆ چوزانیت له‌وانه‌یه‌ ڕۆژی دوایی نزیك بێت (به‌ڵام خه‌ڵك)  نازانن." 
  },
  {
    "number": 64,
    "text": "إِنَّ ٱللَّهَ لَعَنَ ٱلْكَٰفِرِينَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعِيرًا",
    "english": "Indeed, Allah has cursed the disbelievers and prepared for them a Blaze.",
    "asan": "بێگومان ئه‌و خوایه نه‌فرینی کردوه له کافره‌کان (له ڕۆژه قیامه‌تیشدا) دۆزه‌خێکی زۆر گه‌رمی بۆ ئاماده کردوون.",
    "puxt": "  به‌ڕاستی خوا نه‌فرینی له‌ بێ باوه‌ڕان کردووه‌ و ئاگری هه‌ڵگیرساوی بۆ ئاماده‌ کردوون." 
  },
  {
    "number": 65,
    "text": "خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا لَّا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا",
    "english": "Abiding therein forever, they will not find a protector or a helper.",
    "asan": "بۆ هه‌میشه تیایدا ده‌بێ بژین، له‌وێش نه پشتیوانێك شکده‌به‌ن فریایان بکه‌و‎ێت نه که‌سێك ڕزگاریان بکات.",
    "puxt": "  به‌هه‌میشه‌یی تێیدا ده‌مێننه‌وه‌ هیچ پشتیوان و یاری ده‌ده‌رێکیان نی یه‌." 
  },
  {
    "number": 66,
    "text": "يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠",
    "english": "The Day their faces will be turned about in the Fire, they will say, \"How we wish we had obeyed Allah and obeyed the Messenger.\"",
    "asan": "ڕۆژێك دێت ڕوخساریان ئه‌م دیودیوی پێده‌کرێت له‌ناو ئاگردا (تا چاك ببرژێن و بسوتێن) (به‌ده‌م ئاهو ناڵه‌وه ده‌ڵێن): ئای خۆزگه فه‌رمانبه‌رداری خوا بووینایه‌، گوێڕایه‌ڵی پێغه‌مبه‌ر بووینایه‌.",
    "puxt": "  ڕۆژێ که‌ ده‌م و چاویان له‌ ئاگری دۆزه‌خ دا ئه‌م دیوو ئه‌و دیو ده‌کرێت ده‌ڵێن: خۆزگه‌ کاشکای گوێڕایه‌ڵی خواو گوێڕایه‌ڵی پێغه‌مبه‌رمان بکردایه‌." 
  },
  {
    "number": 67,
    "text": "وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠",
    "english": "And they will say, \"Our Lord, indeed we obeyed our masters and our dignitaries, and they led us astray from the [right] way.",
    "asan": "(هه‌روه‌ها) ده‌ڵێن: ئێمه ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌رداری ئاغاو گه‌وره‌کانمان بووین، هه‌ر ئه‌وان ڕێگه‌و ڕێبازی (ڕاستیان) له ئێمه شێوان و ون کرد (خوا ڕسوایان ده‌کات).",
    "puxt": "  وه‌ ده‌ڵێ: ئه‌ی په‌روه‌ردگارمان به‌ڕاستی ئێمه‌ به‌ گوێی سه‌ران و گه‌وره‌کانمان کرد ئیتر له‌ ڕێگای ڕاست گومڕایان کردین." 
  },
  {
    "number": 68,
    "text": "رَبَّنَآ ءَاتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ ٱلْعَذَابِ وَٱلْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا",
    "english": "Our Lord, give them double the punishment and curse them with a great curse.\"",
    "asan": "په‌روه‌ردگارا‌: دووبه‌رابه‌رو دوو جه‌ندابه سزای ئه‌وان بده‌و نه‌فرینێکی زۆر بێئه‌ندازه‌یان لێ بکه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی په‌روه‌ردگارمان دوو به‌رابه‌ر سزایان بده‌ و به‌ر نه‌فرینی گه‌وره‌ی خۆتیان بخه‌یت." 
  },
  {
    "number": 69,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ ءَاذَوْا۟ مُوسَىٰ فَبَرَّأَهُ ٱللَّهُ مِمَّا قَالُوا۟ وَكَانَ عِندَ ٱللَّهِ وَجِيهًا",
    "english": "O you who have believed, be not like those who abused Moses; then Allah cleared him of what they said. And he, in the sight of Allah, was distinguished.",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌وکه‌سانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌: وه‌کو ئه‌وانه مه‌بن که ئازاری موسایان دا (تۆمه‌تیان بۆ دروستکرد، بوختانیان بۆ هه‌ڵبه‌ست) خوای گه‌وره‌ش (له‌و تۆمه‌ت و بوختانه‌یان) پاڕاستی و پاکیی ئاشکرا کرد وه ئه‌و لای خوا زۆر به‌ڕێزو ئازیزه‌.",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌ وه‌ك ئه‌و که‌سانه‌ مه‌بن که‌ مووسایان ئازاردا (تۆمه‌تیان بۆ کرد) جا خوا مووسای پاك کرده‌وه‌ له‌وه‌ی ده‌یان وت (مووسا) لای خوا ڕێزو پله‌ی هه‌بوو." 
  },
  {
    "number": 70,
    "text": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَقُولُوا۟ قَوْلًا سَدِيدًا",
    "english": "O you who have believed, fear Allah and speak words of appropriate justice.",
    "asan": "ئه‌ی ئه‌وکه‌سانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه له خوا بترسن و پارێزکاربن، هه‌میشه قسه و گوفتاری به‌جێ و به‌سوود بکه‌ن.",
    "puxt": "  ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌ له‌خوا بترسن و پارێزکار بن و قسه‌ ڕاست و دروست بکه‌ن." 
  },
  {
    "number": 71,
    "text": "يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَٰلَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا",
    "english": "He will [then] amend for you your deeds and forgive you your sins. And whoever obeys Allah and His Messenger has certainly attained a great attainment.",
    "asan": "(ئه‌وسا ئیتر) کرده‌وه‌کانتان چاك و به‌جێ و په‌سه‌ند ده‌کات، له گوناهه‌کانیشتان خۆش ده‌بێت، جا ئه‌وه‌ی فه‌رمانبه‌رداری خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بێت، ئه‌وه ئیتر سه‌رکه‌وتن و سه‌رفه‌راز‌یه‌کی بێ ءه‌ندازه‌و بێ سنووری به‌ده‌ست هێناوه‌.",
    "puxt": "  کرده‌وه‌کانتان چاك ده‌کات و له‌ تاوانه‌کانتان خۆش ده‌بێ و هه‌ر که‌س گوێڕایه‌ڵی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بکات ئه‌وه‌ به‌ڕاستی سه‌رکه‌وتنێکی گه‌وره‌ی به‌ده‌ست هێناوه‌." 
  },
  {
    "number": 72,
    "text": "إِنَّا عَرَضْنَا ٱلْأَمَانَةَ عَلَى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱلْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا ٱلْإِنسَٰنُ إِنَّهُۥ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا",
    "english": "Indeed, we offered the Trust to the heavens and the earth and the mountains, and they declined to bear it and feared it; but man [undertook to] bear it. Indeed, he was unjust and ignorant.",
    "asan": "ئێمه ئه‌مانه‌تی (عه‌قیده و بیروباوڕ، ئه‌مانتی سه‌رپشکیمان) نیشانی ئاسمانه‌کان و زه‌وی و کێوه‌کان دا، (یاخود پێشنیارمان کرد که ئێوه هه‌ڵگری ئه‌م ئه‌مانه‌ته بن)، به‌ڵام هه‌مووان ده‌ستیان پێوه‌ناو ترسان لێی (هه‌ر پێیان چاك بوو ئاوا (مسیر بن، سه‌رپشك نه‌بن) که‌چی ئاده‌میزاد هه‌‎ڵیگرت و گرتیه ئه‌ستۆی، به‌ڕاستی زۆر سته‌مکار و نه‌فام بوو (ئه‌گه‌ر زۆرینه ڕه‌چاو بکه‌ین).",
    "puxt": "  بێگومان ئێمه‌ سپارده‌مان نیشانی ئاسمانه‌کان و زه‌وی و چیاکان دا (هه‌ڵگرتنی ئه‌مانه‌تی دینداریمان پێشنیار کرد بۆیان) به‌ڵام هیچیان ڕازی نه‌بوون که‌ هه‌ڵیگرن و ترسان له‌و (ئه‌مانه‌ته‌) که‌چی ئاده‌می ئه‌و (سپارده‌ی) هه‌ڵگرت به‌ڕاستی ئه‌و (ئاده‌می) زۆر سته‌مکارو نه‌زانه‌." 
  },
  {
    "number": 73,
    "text": "لِّيُعَذِّبَ ٱللَّهُ ٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلْمُشْرِكِينَ وَٱلْمُشْرِكَٰتِ وَيَتُوبَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًۢا",
    "english": "[It was] so that Allah may punish the hypocrite men and hypocrite women and the men and women who associate others with Him and that Allah may accept repentance from the believing men and believing women. And ever is Allah Forgiving and Merciful.",
    "asan": "تا خوا سزای پیاوان و، وه ئافره‌تانی دووڕوو، وه هاوه‌ڵپه‌رستان له پیاوان و له ئافره‌تان بدات، هه‌روه‌ها ته‌وبه‌و په‌شیمانی له پیاوان و ئافره‌تانی ئیماندار وه‌رده‌گرێت، بێگومان خوای گه‌وره (بۆ ئه‌وان) زۆر لێخۆشبوو و به‌ڕه‌حم و میهره‌بانه‌.",
    "puxt": "  بۆ ئه‌وه‌ی خوا سزای بدات پیاوان و ئافره‌تانی دووڕوو، و پیاوان و  ئافره‌تانی هاوه‌ڵ دانه‌ر وه‌ له‌ پیاوان و ئافره‌تانی ئیماندار ته‌وبه‌ وه‌رگرێ وه‌ خوا لێبورده‌ی میهره‌بانه‌." 
  }
]